ՌԴ ՊՆ-ը հրապարակել է արխիվային փաստաթղթեր Մարշալ Բաբաջանյանի ծննդյան 115-ամյակի առթիվ
Ռուսաստանի Դաշնության Պաշտպանության նախարարությունը հրապարակել է արխիվային փաստաթղթեր Մարշալ Բաբաջանյանի ծննդյան 115-ամյակի առթիվ:
Հրապարակված պատմական և ճանաչողական «Գվարդիայի ծնունդը» բաժնում, բացի Համազասպ Խաչատուրովիչի մրցանակներից և մարտական բնութագրերից, ներկայացված են հրամաններ, օպերատիվ ամփոփագրեր, առաջին գվարդիականների միավորումների և կազմավորումների պատմական ձևերից քաղվածքներ, որոնք 1941 թվականի սեպտեմբերին ստացան այս պատվավոր կոչումը:
Փաստաթղթերը վկայում են կարմիր բանակի զինվորների զանգվածային քաջության և սխրանքների մասին, արժանապատվորեն պատասխանելով գերմանացի ֆաշիստական զավթիչների գլխավոր հարվածին:
Հրամանում նշվում է, որ պատերազմի առաջին ամիսներին ստորաբաժանումները «ցույց են տվել քաջության, խիզախության, կարգապահության և կազմակերպվածության վառ օրինակներ», որոնց շնորհիվ նրանք «բազմիցս ծանր պարտությունների են մատնել գերմանական ֆաշիստական զորքերին, նրանց փախուստի մատնել, սարսափ տարածել նրանց մեջ»: Հրամանը եզակի է նաև նրանով, որ նրանում մանրամասն վերլուծվում է գվարդիական կազմավորումների հաջող ռազմական գործողությունների պատճառները: Այսպիսով, «մարտական տեղեկանք» տրվեց այլ ստորաբաժանումների ու կազմավորումների հրամանատարների, ինչպես նաև ընդգծվեց նրանց հաջողությունների և մարտական բարձր կարգավիճակի կարևորությունը:
Առաջին գվարդիական դիվիզիայի պատմական նյութի քաղվածքը պատմում է մայոր Համազասպ Բաբաջանյանի 395-րդ հետևակային գնդի մարտական գործողությունների մասին, որը մասնակցել է 1941-ի սեպտեմբերին թշնամական Ելնու խմբավորման ջախջախման մարտերին: Ելնու վրա հարձակման ժամանակ Բաբաջանյանի մարտիկների գործողությունները՝ վճռական և հմուտ, հնարավորություն տվեցին ճեղքել թշնամու պաշտպանությունը, ինչպես նաև գրավել մի շարք բնակավայրեր և ջախջախել նացիստների մի մեծ խումբ: Ոչնչացվեցին թշնամու 700 զինվորներ և սպաներ, գրավվեց ավելի քան 100 մեքենա և հրետանային երկու մարտկոց:
Հրապարակված պատմական փաստաթղթերի մի զգալի մասը նվիրված է մարտական բնութագրերին և հրամանատարի մեծ վաստակի նկարագրությանը:
1944-ի ապրիլին գվարդիայի գնդապետ Բաբաջանյանը առաջադրվեց Խորհրդային Միության հերոսի կոչման: 1944-ի մարտի 21-ից ապրիլի 1-ը կայացած մարտական գործողությունների ընթացքում նրա հրամանատարությամբ 20-րդ մեքենայացված բրիգադը ազատագրեց ավելի քան 60 բնակավայր Ուկրաինայի տարածքում, ոչնչացրեց 1704 նացիստ, գրավեց 9 տանկ, 485 մեքենա, 44 գնդացիր և այլ զենքեր:
«Նրա հրամանատարության տակ գտնվող բրիգադը» իր համարձակ, վճռական և արագ խուսանավումներով շրջանցեց թշնամուն, կտրեց նրա փախուստի ճանապարհները, ջախջախեց թշնամուն և նրա թիկունքը»,- գրված է փաստաթղթում:
Համազասպ Բաբաջանյանը 19 տարեկանում կամավոր ընդունվում է Հայկական միացյալ ռազմական դպրոց, ապա երկար տարիների անձնուրաց ռազմական աշխատանքով հասնում է ցամաքային զորքերի տանկային զորամասի հրամանատարի պաշտոնին: Մինչ իր կյանքի վերջին օրը՝ 1977 թվականի նոյեմբերի 1-ը, փառաբանված մարշալը մնաց ԽՍՀՄ զինված ուժերի շարքերում և սպայական կազմում:
Ռուսաստանի ՊՆ Կենտրոնական արխիվի միջոցներից Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակաշրջանի արխիվային փաստաթղթերի հրապարակումը ռազմական գերատեսչության գործունեության շարունակությունն է, որն ուղղված է պատմական ճշմարտության պաշտպանությանը և հակազդելու պատմության կեղծիքներին, ինչպես նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի արդյունքները վերանայելու փորձերին:
Թարգմանությունը՝ LIVEnews.am-ի