Ինչպես ՀԱՄԱՍ-ը հիմարացրեց Իսրայելին. Reuters
Վերջին հարձակումը 1973 թվականի պատերազմից ի վեր Իսրայելի պաշտպանության ամենալուրջ ձախողումն է, գրում է Reuters-ը։
Մինչ Իսրայելը համոզված էր, որ պատերազմից հոգնած ՀԱՄԱՍ-ին զսպում է՝ տնտեսական խթաններ տրամադրելով Գազայի հատվածի աշխատակիցներին, խմբավորման զինյալները մարզվել և նախապատրաստվել են, հաճախ նաեւ բոլորի աչքի առջեւ, ասել է Համասին մոտ կանգնած աղբյուրը:
Այս աղբյուրը բազմաթիվ մանրամասներ է հաղորդել հարձակման եւ դրա նախապատրաստման մասին։ Իսրայելական անվտանգության երեք աղբյուրներ, որոնք, ինչպես մյուսները, ցանկացել են անհայտ մնալ, նույնպես տեղեկատվություն են հայտնել այս մասին:
«Համասը Իսրայելի մոտ տպավորություն է ստեղծել, թե պատրաստ չէ կռվել», – ասել է ՀԱՄԱՍ-ին մոտ կանգնած աղբյուրը՝ նկարագրելով 50 տարի առաջ Յոմ Կիպուրի պատերազմից հետո ամենաապշեցուցիչ հարձակման պլանները:
«Վերջին ամիսներին ՀԱՄԱՍ-ը օգտագործել է աննախադեպ հետախուզական մարտավարություն Իսրայելին մոլորեցնելու համար՝ հասարակության մոտ տպավորություն թողնելով, որ չի ցանկանում կռվի կամ առճակատման մեջ մտնել Իսրայելի հետ՝ նախապատրաստվելով այս զանգվածային գործողությանը», – ասել է աղբյուրը:
Իսրայելը խոստովանում է, որ հարձակումն իրեն հանկարծակիի է բերել: ՀԱՄԱՍ-ի զինյալները ներխուժել են իսրայելական քաղաքներ՝ սպանելով 700 իսրայելցիների և առևանգելով տասնյակների: «Սա մեր 9/11-ն է», – ասել է Իսրայելի պաշտպանության բանակի ներկայացուցիչ մայոր Նիր Դինարը: «Նրանք մեզ զարմացրեցին և արագ հարձակվեցին տարբեր վայրերից՝ և՛ օդից, և՛ ցամաքից, և՛ ծովից»։
Լիբանանում ՀԱՄԱՍ-ի խոսնակ Ուսամա Համդանը Reuters-ին ասել է, որ հարձակումը ցույց է տվել, որ պաղեստինցիները կամք ունեն հասնելու իրենց նպատակներին «անկախ Իսրայելի ռազմական հզորությունից և հնարավորություններից»:
Այդ նախապատրաստման ամենավառ տարրերից մեկը Գազայի հատվածում իսրայելական բնակավայրի մակետի կառուցումն էր, որտեղ նրանք մշակում էին դեսանտային ռազմական ուժեր իջեցնելու պլաններ եւ մարզվում այն գրոհելու համար, ասել է ՀԱՄԱՍ-ին մոտ կանգնած աղբյուրը՝ հավելելով, որ իրենք նույնիսկ տեսանկարահանել են զորավարժությունները: «Իսրայելը, իհարկե, տեսել է նրանց, բայց նրանք համոզված էին, որ ՀԱՄԱՍ-ը շահագրգռված չէ առճակատմամբ», – ասել է աղբյուրը:
Մինչդեռ ՀԱՄԱՍ-ը փորձում էր համոզել Իսրայելին, որ ինքն ավելի շատ մտահոգված է ապահովելով, որ Գազայում աշխատողները հասանելիություն ունենան աշխատատեղերին արտասահմանում և շահագրգռված չեն նոր պատերազմ սկսելով: «ՀԱՄԱՍ-ին հաջողվել է տպավորություն ստեղծել, որ պատրաստ չէ Իսրայելի դեմ ռազմական արկածախնդրության»,- ասել է աղբյուրը։
2021 թվականին ՀԱՄԱՍ-ի հետ պատերազմից ի վեր Իսրայելը ձգտել է ապահովել Գազայում տնտեսական կայունության հիմնական մակարդակը` առաջարկելով խրախուսումներ, ներառյալ Գազայի բնակիչներին Իսրայելում կամ Հորդանան գետի Արևմտյան ափին աշխատելու թույլտվությունները, որտեղ շինարարության, գյուղատնտեսության կամ ծառայությունների ոլորտում աշխատավարձերը 10 անգամ ավելի բարձր են, քան Գազայի հատվածում:
«Մենք հավատում էինք, որ այն փաստը, որ նրանք գալիս են աշխատանքի և գումար են բերում Գազա, որոշակի հանգստություն կստեղծի: Մենք սխալվեցինք»,- ասել է իսրայելական բանակի մեկ այլ պաշտոնյա:
Իսրայելի անվտանգության աղբյուրը խոստովանել է, որ Իսրայելի անվտանգության ծառայությունները խաբվել են ՀԱՄԱՍ-ի կողմից։ «Նրանք մեզ ստիպեցին մտածել, որ իրենց գումար է պետք»,- ասել է աղբյուրը։ «Եվ նրանք ամբողջ ժամանակ մասնակցել են մարզումների, մինչև որ խռովություն են սկսել»։
Իր հնարքների շրջանակում ՀԱՄԱՍ-ը վերջին երկու տարիների ընթացքում ձեռնպահ է մնացել Իսրայելի դեմ ռազմական գործողություններից, մինչդեռ Գազայում տեղակայված մեկ այլ խմբավորում, որը հայտնի է որպես «Իսլամական ջիհադ», մի շարք հարձակումներ և հրթիռային հարձակումներ է իրականացրել:
ՀԱՄԱՍ-ի ցուցաբերած զսպվածությունը արժանացել է որոշ կողմնակիցների հասարակական քննադատությանը, որը կրկին նպատակ ուներ ստեղծելու տպավորություն, որ ՀԱՄԱՍ-ը տնտեսական խնդիրներ ունի, այլ ոչ թե նոր պատերազմի է պատրաստվում, ասել է աղբյուրը:
Հորդանան գետի Արևմտյան ափում, որը վերահսկվում է Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբասի և նրա «Ֆաթհ» խմբավորման կողմից, կային մարդիկ, որոնք ծաղրում էին ՀԱՄԱՍ-ին, որ նա լռել է: 2022 թվականի հունիսին հրապարակված ՖԱԹՀ-ի հայտարարություններից մեկում խմբավորումը մեղադրում էր ՀԱՄԱՍ-ի առաջնորդներին արաբական մայրաքաղաքներ փախչելու մեջ՝ ապրելու «շքեղ հյուրանոցներում և վիլլաներում»՝ իրենց ժողովրդին թողնելով Գազայում աղքատության մեջ:
Իսրայելի անվտանգության երկրորդ աղբյուրն ասել է, որ եղել է մի ժամանակաշրջան, երբ Իսրայելը կարծում էր, որ Գազայի շարժման առաջնորդ Յահյա Ալ-Սինվարը մտահոգված է Գազայի հատվածի կառավարմամբ, ոչ թե հրեաների սպանությամբ: Միևնույն ժամանակ, Իսրայելը շեղել է իր ուշադրությունը Համասից, քանի որ նա ձգտում էր համաձայնության գալ Սաուդյան Արաբիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման համար, հավելել է նա:
Ըստ ՀԱՄԱՍ-ին մոտ կանգնած աղբյուրի, պլանի կարևոր մասն էր արտահոսքի կանխումը:
ՀԱՄԱՍ-ի շատ առաջնորդներ տեղյակ չեն եղել ծրագրերի մասին, իսկ վարժանքների ժամանակ հարձակմանը մասնակցած 1000 մարտիկները տեղյակ չեն եղել զորավարժությունների ստույգ նպատակի մասին, հավելել է աղբյուրը:
Երբ օրը եկավ, գործողությունը բաժանվեց չորս մասի, ասել է ՀԱՄԱՍ-ի աղբյուրը՝ նկարագրելով տարբեր տարրերը:
Առաջին քայլը Գազայի հատվածից 3000 հրթիռների արձակումն էր, որը համընկել է զինյալների ներխուժման հետ, որոնք սահմանն անցել են դելտապլաններով, ասում է աղբյուրը:
Հենց որ պաղեստինցի դեսանդայինները դելտապլաններով հայտնվել են գետնին, նրանք զբաղեցրել են տարածքը, որպեսզի էլիտար հրամանատարական ստորաբաժանումը կարողանա գրոհել ամրացված էլեկտրոնային և ցեմենտի պատը, որը բաժանում է Գազայի հատվածը բնակավայրերից և կառուցվել է Իսրայելի կողմից՝ ներթափանցումը կանխելու համար:
Գրոհայինները պայթուցիկներ են օգտագործել՝ պատնեշները ճեղքելու համար, իսկ հետո մոտոցիկլետներով անցել տարածքը։ Բուլդոզերներն ընդլայնել են անցքերը, և ավելի շատ զինյալներ են մտել քառանիվ մեքենաներով:
Կոմանդոների ստորաբաժանումը հարձակվել է Գազայի հարավում գտնվող իսրայելական բանակի շտաբի վրա և արգելափակել հաղորդակցությունը՝ թույլ չտալով անձնակազմին զանգահարել հրամանատարներին կամ միմյանց, ասել է աղբյուրը:
Վերջնական մասը ներառում էր պատանդների տեղափոխումը Գազայի հատված, ինչը հիմնականում հնարավոր էր եղել հարձակման վաղ փուլերում, ասել է ՀԱՄԱՍ-ին մոտ կանգնած աղբյուրը:
Իսրայելական անվտանգության աղբյուրը հայտնել է, որ իսրայելական զորքերը հարավում՝ Գազայի հատվածի մոտ, ամբողջ ծավալով զինված չեն եղել, քանի որ զորքերի մի մասը տեղակայվել է Արևմտյան ափին՝ պաշտպանելու իսրայելցի վերաբնակիչներին նրանց և պաղեստինցի գրոհայինների միջև բռնության աճից հետո: «Նրանք (ՀԱՄԱՍ) օգտվեցին դրանից», – ասել է աղբյուրը:
Վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական, պաշտոնաթող գեներալ Յակով Ամիդրորը լրագրողներին ասել է, որ հարձակումը «հարավում հետախուզական համակարգի և ռազմական ապարատի հսկայական ձախողումն է»:
Ամիդրորը՝ Ազգային անվտանգության խորհրդի նախագահ 2011 թվականի ապրիլից մինչև 2013 թվականի նոյեմբերը և այժմ Երուսաղեմի Ռազմավարության և անվտանգության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, ասել է, որ Իսրայելի որոշ դաշնակիցներ ասում են, որ ՀԱՄԱՍ-ը ստանձնել է «մեծ պատասխանատվություն»: «Մենք հիմարաբար սկսեցինք հավատալ, որ դա ճիշտ է», – ասաց նա: «Ուրեմն մենք սխալվեցինք։ Մենք չենք պատրաստվում կրկին կրկնել այս սխալը և կամաց-կամաց կկործանենք ՀԱՄԱՍ-ը»:
