ՀՑԹԻ տնօրեն Հարություն Մարությանի ու նրան ուղղորդող Հրանուշ Խառատյանի թուրքական խաղերը
Դմբ-դմփ-հո՛ւի հնչյուններից խլացած մեր ժողովուրդը 2018-ին չզգաց, չնկատեց, չգիտակցեց, որ իր ձեռքով իրականացվում է հայոց պետականության քանդման գործընթացը:
Զոմբիացած հանրությունը չէր տեսնում ո՛չ եկեղեցու դեմ ուղղված քայքայիչ քայլերը, ո՛չ հերոսների արժեզրկումը, ո՛չ բանակի վարկաբեկումը, ոչ հայ ընտանիքին, հայ հասարակության այլասերմանն ուղղված քայլերը:
Խորքային պրոցեսներ սկսվեցին. «նորեկների» կողմից թիրախավորվեց նաև Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը (ՀՑԹԻ): Պարզվեց, որ կառույցը օտարերկրյա գործակալական ցանց հանդիսացող կազմակերպությունների ու անհատների ուշադրության ներքո է, որոնց նպատակն է նսեմացնել Հայ Դատի լրջագույն ձեռքբերումները և փակել հայոց պահանաջատիրության էջը:
Իշխանափոխությունից կարճ ժամանակ անց, ինչպես ասում են, աղբը ջրի երես դուրս եկավ: Ակնհայտ դարձավ, որ «իմքայլականների» ու սորոսականների ձեռքով տնօրենի պաշտոնում նշանակված անձը՝ Հարություն Մարությանը, նաև հոգաբարձուների խորհրդ սղոսկած որոշ անձիք, մասնավորաբար, Հրանուշ Խառատյանը, վարում են խիստ վտանգավոր, հակահայկական քաղաքականություն:
Նկատենք՝ սրանք մարդիկ են, որոնք հայտնի են որպես սորոսական գրանտակերներ, որպես հայ-թուրքական «հասշտեցման և երկխոսության» ծրագրերի ակտիվ ջատագովներ:
Տնօրենի պաշտոնում նշանակվելուց հետո, Մարությանը սկսեց տարօրինակ նորամուծություններ անել՝ օգտագործելով նոր եզրույթներ Հայոց Ցեղասպանության թեմայի մեջ: Նախ փորձեց՝ «Հիշում եմ ու պահանջում» կարգախոսը վերախմբագրել՝ «Հիշում եմ ու կհիշեմ» տարբերակով: Սա ուղղակի ոտնձգությունն էր Ցեղասպանության հիշողության, համազգային պայքարի, Հայոց ցեղասպանության ճանչման, դատապարտման ու հատուցման գործընթացի դեմ: Սա քայլ էր հայոց պահանջատիրության դեմ: Մարությանի քայլը մեծ աղմուկ բարձրացրեց և, բարեբախտաբար, հաջողվեց կանխել վտանգը:
Ոչ պակաս զարմացնող ու մտահոգիչ էին ՀՑԹԻ տնօրեն Մարությանի փորձերը «ցեղասպանություն» տարողունակ եզրույթը «Եղեռն» բառով, ինչպես նաև, թուրքական ժխտողական պատմագրության կողմից լայն կիրառում գտած «իրադարձություններ» եզրույթով փոխարինելը:
Բացի այդ, իր հարցազրույցներում, ելույթներում Մարությանը հայկական ինքնապաշտպանական մարտերը անվանում է՝ «հայերի դիմադրություն», «զինված դիմադրություններ» «բարոյական դիմադրություն», «հումանիտար դիմադրություն»: Նրան հակադարձեցին պատմաբանները՝ մեկնաբանելով, որ Արևմտյան Հայաստանի հայերը սովորական «դիմադրողներ» չէին, այլ հայրենազուրկներ էին, հետևաբար, թշնամու դեմ հայերի մղած մարտերը ինքնապաշտպանական մարտեր էին:
Մարությանը իր հրապարակային ելույթներում քանիցս բարձրաձայնել է Ցեղասպանության հիշողությունը տրանսֆորմացիայի ենթարկելու իր նկրտումների մասին: Հարցազրույցներից մեկում ասում է. «Ես եկել եմ թանգարան-ինստիտուտ, որպեսզի որոշ փոփոխություններ իրականացնեմ: Հատկապես, երբ ցանկանում ենք երիտասարդներին մատուցել այս հարցը, պետք է որոշ դրական տարրեր ներկայացնենք, ինչպես, օրինակ համերաշխության մասին: Ինչու՞ խոսենք ջարդերի ու կոտորածների մասին միայն, եկեք խոսենք նաև այլ հարցերի մասին»: Իսկ թե ի՞նչ է հասկանում Մարությանը՝ «այլ հարցեր» ասելով, մեկնաբանում է իր մեկ այլ խոսքում. «Մեկ դար է անցել Ցեղասպանությունից։ Դա հսկայական ժամանակ է։ Փոխվել են ժամանակները. ներկայում Հայաստանի երիտասարդ Հանրապետությունը երեսուն տարեկան է։ Եկել է նաև որոշ իրողություններ վերաիմաստավորելու, վերասահմանելու ժամանակը»:
Եվ վերջապես, բոլորիս ենք հիշում Մարությանի ոչ արժանապատիվ քայլը, երբ Թուրքիայում կազմակերպված մի համաժողովի ընթացքում բարձրացրել էր թանգարանի նյութական միջոցների անբավարար լիելու հարցը՝ ակնկալելով թուրքական կողմի աջակցությունը: Մեր տեղեկություններով, թուրքական կողմի արձագանքը չի ուշացել….
Ինչո՞վ է պայմանավորված ՀՑԹԻ տնօրեն Հարություն Մարությանի նման վարքագիծը, ինչո՞ւ է նա հայության համար այս կարևոր հարցում հանդես գալիս նորամուծություններով, ի՞նչ ասել է՝ նnր եզրույթների կիրառություն, ի՞նչ միտում կա այս ամենում: Գործ ունենք չկշռադատված գործողության հե՞տ, թե միտումնավոր, ծրագրված քայլերի հետ: Ակնհայտ է միտումը, այն է՝ իրավաբանական առումով կարևորագույն եզրույթները մոռացության տալ, կամ հետին պլան մղել, դրանք փոխարինել առավել թույլերով և հայկական դաշտ բերել թուրքական կողմի համար առավել ընդունելի ձևակերպումներ:
ՀՑԹԻ տնօրեն Մարությանի կասկածելի քաղաքականության մասին առաջին ահազանգողներից մեկը եղավ Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտի (ՀՑԹԻ) նախկին տնօրեն Հայկ Դեմոյանը, ով Մարությանի կողմից վարվող քաղաքականությունը մեկնաբանեց այսպես. «Այդ ամենը թուրքական կողմի հետ համագործակցության ու դրամաշնորհային ծրագրերի իրականացման հետևանք է»:
Այս ամենը, անշուշտ, պատահականություն չեն, ինչպես պատահականություն չեն բարի թուրքի կերպարի ստեղծումը կամ թուրքերին ներելու կեղծ մտքի շրջանառումը: Սա այս իշխանության քաղաքականությունն է, որն արտահայտվում է նաև իմքայլական պատգամավորների ելույթներում, ինչին լծվել է իշխանական ողջ քարոզչամեքենան:
Հայկ Դեմոյանը համոզված է, որ ներկայիս տնօրեն Հարություն Մարությանին ՀՑԻԹ խցկելը պատահական չի եղել: Առաջարկում է, ուշադիր հետևեք Մարությանի երեք տարիներին հնչեցրած հայտարարություններին և ոչ միայն, այլև նրա կենսագրությանը, կատարած գործունեությանը, թե ինչ դրամաշնորհներ է ստացել ու ի՞նչ աղբյուրներից և ի՞նչ ծրագերի մեջ է նա եղել ընդգրկված: Մարությանը, պարզվում է, ներքաշված է եղել հայ-թուրքական հաշտեցման ծրագրերի մեջ, օգտվել է տարբեր հիմնադրամներ, որոնք ֆինանսավորվել են եվրոպական այս կամ այն կառույցներից, բայց ծրագրերի նպատակը եղել է հայ-թուրքական հաշտեցումը:
Իսկ այսօր Հարություն Մարության-Հրանուշ Խառատյան զույգը Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը համեղ պատառի վերածած՝ իրենց սև գործն են տեսնում:
«Անցած տարի հունվարին Հարություն Մարությանն ու Հրանուշ Խառատյանը կիսագաղտնի մեկնեցին Բուդապեշտ, որպեսզի իրենց պատկանող հկ-ի միջոցով կարողանային մեծ գումարներ ստանալ: Նպատակը՝ հայաստանյան բոլոր արխիվների, թանգարանների պահոցների ու ֆոնդերի հասանելության ցուցիչները ճշտելն էր»: Այս մասին LIWEnews.am կայքի «Մենք» հաղորդաշարին տված հարցազրույցում ասում է Հայկ Դեմոյանը:
Ապա շարունակում է. «Դրանից ծնվեց մի շինծու պատմություն, թե իբր թանգարանից կորել են իրեր և պետք է ֆոնդերն անջատել գրադարանից: Իրականում այս երկու անձինք թանգարանը հերձում էին՝ փորձելով վերածել մի ցածրակարգ օբյեկտի, որպեսզի թանգարանի ֆոնդերն ու գրադարանը հարմարեցնեին խոշոր դրամաշնորհի պահանջներին»: Ի դեպ, պարզվում է, որ այդ խորհրդի կազմում եղել է նաև ադրբեջացի ներկայացուցիչ, որը, ըստ Դեմոյանի, պետք է մեխանիկորեն ստանար ամբողջ հայկական արխիվների թանգարանի ֆոնդերի հասանելության տվյալները: Բարեբախտաբար բացահայտվում է այս նենգ գործարքը. «Գուցե ժամանակավորապես, բայց կարողացանք կանխել այդ խայտառակ քայլը»,- ասում է Դեմոյանը:
Այս պահի մեզ չհաջողվեց ճշտել, արդյո՞ք, քայքայիչ այս գործընթացը շարունակվում է, արդյո՞ք Խառատյան-Մարության զույգը դարձյալ զբաղված է կիսատ մնացած գործը գլուխ բերելով:
Հ.Գ. Հայոց ցեղասպանության թանգարան- ինստիտուտի շուրջ կատարվող գործընթացները գտնվում են LIVEnevs.am-ի ուշադրության տակ է: Նոր տեղեկատվության դեպքում այն կներկայացնենք մեր ընթերցողին:
Արմինե Սիմոնյան