Դիմացս մնաց միայն կախված զինվորականը… հանկարծ ահով տեսա, որ սկսեց ցնցվե՛լ, շարժվել, գալարվե՛լ. կպայքարեր իր կյանքի համար, ու հաղթեց կախաղանին

Ամերիկաբնակ հոգևորական, արժանապատիվ տեր Սերոբ քահանա Ազարյանի նոյեմբերի 9-ի երազը, միգուցե` մարգարեական…

 

ԵՐԱԶՍ…      .        .         .     (Նոյ. 9, 2020 )

Երազս, որ տեսայ այն պարտութեան խաւար եւ ամօթի գիշերը..։ Այն գիշերը՝ երբ արեգակը խաւարեցաւ մեր համար, եւ լուսինը իր լոյսը չտուեց։ Եւ աստղերը թափուեցին երկրի վրայ, ու յանձնուեցին հողին հազարաւոր լոյս երիտասարդներ, որոնք գնացին իրենց մաքուր արեամբ ոռոգելու հայրենի բզկտուած ու ծախուած հողը…։

Աւելի քան 44 օրեր երբ տուայտանքի եւ ցաւի, յուզմունքի, սպասման ու աղօթքի օրերի մէջ էինք բոլորս, այն յոյսով որ պիտի անցնէր ցաւը եւ յաղթանակի ինչ որ մի փոքր նշոյլ պիտի ունենայինք։ Ու ապա եկաւ բօթը պարտութեան.. ու դաւաճանութեան… ու դժգոյն ու տխուր կոչեալ հայրենիքի համար…։

Ներքնախոհութեամբ ու լռութեամբ, խաւարի մէջ նստած աղօթեցի մեր Տիրոջ։ Բայց ես անզօր էի որեւէ բան անելու բացի աղօթքից ու խոկումից…։

Ու քնացայ…։ Եկաւ մութ, խաւար ու փոթորկոտ գիշերը իր ամբողջ ծանրութեամբ..։

…

…

…

Խաւար էր.., լիովին մութ ամբողջ չորսդիս…։ Զգացի որ լրիւ դատարկութեան մէջ եմ, ու որեւէ մարդ չկար ոչ մի տեղ։ Կարծէք երկնքի մէջ էի բայց ոտքերս երկրի վրայ…։

Տեսայ խրոխտ զինուորական մը, կանգնած ուղիղ ու զինեալ դիրքով, որի դէմքը ծածկուած էր ինձանից իր սաղաւարտով ու դիմակով։ Նա կանգնած էր խրոխտ կեցուածքով, կարծէք ձեռքին բռնած իր հրացանը այս պատկերով։ Բայց ուշադիր նայելով տեսայ որ իր ձեռքերում զէնք չկար..։

Յանկարծ երկու լրիւ մութ ու սեւ ձեռքեր ու թեւեր ետեւիցս յառաջացան, ու արագօրէն կախաղանի չուան անցուցին անոր վզին ու տեսայ զինք կախուած օդին մէջ…։ Նոյն արագութեամբ անհետացան ձեռքերը։ Չկային։ Ու աչքերս անյագօրէն մնաց սեւեռուած այդ կախուած զինուորականին վրայ։

Խաւարը շարունակւում էր ամէն կողմ։ Շատ աղօտ, հազիւ տեսանելի լոյսի տակ դէմքը ծածկուած զինուորականը շարժում էր իր աջ ձեռքի ցուցամատը  հրացանի ձգան քաշելու եւ հրացան պարպելու շարժումներով, ու ինձ՝ իր դիմաց կեցած հոգեւորականին անխօս ու լուռ ցոյց էր տալիս թէ ինչպէս պէտք է փամփուշտ դնել հրացանին մէջ ու ձգանը քաշել։ Ու կրկնում էր նոյն մատների շարժումը..։

Անցան րոպէներ։ Ես անհանգստացած ինքզինքս կը մաշեցնէի։ Կեցած, ոչինչ կարող էի անել զինք փրկելու համար։ Ու նա անշարժ, քարի նման կանգնած էր, իր պատուի դիրքով, միայն շարժելով մատները..։

Ու լսեցի խլացնող աղմուկը որ ծովի նման էր, սարսափեցնող ու ահարկու։ Հազարաւոր ձայներ որոնք շա՜տ խուլ ու շատ հեռուից կարծես կը գոռային իրենց ցաւի ու վշտի մէջ, արցունքի ու արիւնի։ Աչքերս չգիտեմ ուր տարի։ Ապա արեան ձայն ու ոսկորների խշշիւն կը լսէի, որոնք կարծէք ուտւում էին անտեսանելի մարդկանց կողմից։ Խիղճ չկար, եւ ոչ լոյս կամ յոյս։ Խաւարի խժժիւն, հեռաւոր աղաղակ ու արիւն, ձայնե՜ր ու ձայնե՜ր.. ձայնե՜ր որոնք կը կանչէին խուլ ղօղանջի պէս։ Առանց տեսնելու զգում էի որ կարծես ուտում էին ոսկորները ու խմում արիւնը այն հեռաւոր լուռ, խուլ ու անմեղ ձայներին…։

Յանկարծ ամբողջական լռութիւն իջաւ։ Լռեց շրջապատս յանկարծակի, ու ամբողջական սարսուռ ու դող  անցաւ վրայէս։ Դիմացս մնաց միայն կախուած զինուորականը որ արդէն քանի երկար ռոպէներ կանգնած էր նոյն իր դիրքով։ Խրոխտ ու պատուի առած, առանց հրացանի։

Անցաւ մի քանի րոպէ ու յանկարծ ահով տեսայ որ սկսաւ ցնցուի՛լ, շարժիլ, գալարուի՛լ։ Իր մարմնով կը պայքարէր իր կեանքին համար։ Արցունքը թափում էր իմ աչքերից ու միայն անզօր ու ապշած նայում էի նրան, աչքերս իր վրայ սառած։ Շարժուեց ու սկսեց ուժեղ շարժուիլ։ Զգացի որ մօտ էր իր մահը…

Բայց ոչ։ Չմահացաւ նա..։ Տեսայ, որ յաղթ կազմով ոտքերը առաջ ու յետ նետելով քաշեց ու քաշեց, կարծէք ինքն իր մահն էր ցանկանում..։ Բայց քաշելու հետ մէկտեղ, յանկարծ ամբողջ թափով տապալեցաւ իր կախաղանի ամբողջ կայմը իր հետ միասին։ Ինկաւ գետին իր ծնկերի վրայ ու փայտը տապալեցաւ իր ետին։ Պայքարում էր շնչին համար, ու իր կեանքին համար։ Պայքարում էր ու յաղթեց իր կախաղանին։ Ես յուզմունքի մէջ էի տեսնելով իր յաղթանակը մահուան դէմ։

Երբ տապալեցաւ ու տապալեց իր կախաղանի կայմը, տեսայ որ կախաղանի յատակը կամ հիմքը, ամբողջովին փտած էր սեւագոյն փտած զանգուածով, ամբողջ հողից դուրս եկած փայտը փտած էր ու նրա տակից եկած սեւ փոշիանման հողը տարածուած փորուած փոսի նման, որի մէջ հազարաւոր սեւ փոշիի նման աւազանման տարածուած էր այն հսկայ զանգուածը, որ իր մէջ պարունակում էր մեր ազգի գործած ծանրագոյն մեղքերն ու ոճիրը իր իսկ հողին նկատմամբ…։

..Նայեցի ու տեսայ որ նա ոտքի էր կանգնած։

—-

Ես արթնացայ…։

—

Տ. Սերոբ քահանայ

Ամերիկաբնակ հոգևորական, արժանապատիվ տեր Սերոբ քահանա Ազարյանի ֆեյսբուքյան էջից