Արևմուտքը, Իսրայելը և «իրանցի բարեփոխիչները» անհանգստանում են
Մենք արդեն հայտնել էինք, որ Իրանի նոր նախագահ Սեյեդ Էբրահիմ Ռայսոլ-Սադաթի Ռաիսիի կադրային նշանակումները առանձնանում են նրանով, որ նա իրեն շրջապատում է արմատական հայրենասերներով և ավանդապաշտներով: Հասկանալի է, որ հենց այդ հանգամանքը լուրջ անհանգստություն է առաջացրել և առաջացնում Իսրայելում, Ամերիկայի սիոնիստական շրջանակներում և, իհարկե, ԱՄՆ ներկայիս նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմում:
Իսկ ահա այն, ինչ օգոստոսի 18-ին հաղորդվեց Թեհրանից, տհաճ անակնկալ էր ոչ միայն ԱՄՆ-ի, Իսրայելի և Ամերիկայի սիոնիստների, այլև Իրանի «ներքին բարեփոխիչների» և Եվրոպայի շատ շրջանակների համար: Հավանաբար, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի վարչակազմը նույնպես լիովին գոհ չի լինի. Թեհրանից ստացվող լուրերը կարող են նշանակել, որ Իրանը պատրաստվում է ակտիվ հակաքայլեր ձեռնարկել ցանկացած ծրագրի դեմ, որի հետևում կանգնած է Թուրքիան: Այսպիսով, Իրանից անսպասելիորեն մի «բարենորոգիչ» գործիչ՝ ոմն Ջավադ Էմամը ասաց. «Նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի նախարարների ցուցակը կազմվել է՝ հաշվի առնելով Ահմադինեժադի նախկին կաբինետի մեծ թվով մարդկանց թիվը: Այն կարելի է անվանել «Ահմադինեժադի երրորդ վարչակազմը»»: Էմամը ասաց նաև, որ կաբինետի ձևավորման մեջ Մահմուդ Ահմադինեժադի (ի դեպ, նախկին նախագահի …) օգնականների ներգրավվումը հարցեր է առաջացնում նախագահ Ռաիսիի պնդման վերաբերյալ, թե նա անկախ քաղաքական գործիչ է:
Ու՞մ վրա էր կասկածում «բարեփոխիչը»: Էմամը հատկապես կասկածի տակ դրեց կրթության և գյուղատնտեսության նախարարություններում նախարարների թեկնածուների արժանիքները և ասաց, որ դրանք պիտանի չեն նախարարական պաշտոնների համար: Նա ասաց, որ, ընդհանուր առմամբ, Ռայիսիի կողմից իր վարչակազմում ընտրված թիմը դժվար թե կարողանա լուծել երկրի խնդիրները: Զարմանալ է, բայց մենք տեսնում ենք, որ չնայած «բարեփոխիչ» Էմամի գնահատականների ողջ քննադատականությանը, նա ոչ մի բառ չասաց արտգործնախարարի, փոխնախագահների և նույնիսկ ավելին ՝ Պաշտպանության և անվտանգության ու ներքին գործերի նախարարների թեկնածուների մասին: Արդյո՞ք սա նշանակում է, որ Էմամը համաձայն է այդ պաշտոններին այն մարդկանց նշանակման հետ, ում կորոշի ինքը՝ նախագահ Ռաիսին, եթե նույինսկ հրավիրվածները լինեն «Ահմադինեժադի նախկին մարդկանցից», մենք դեռ չենք կարող ասել: Բայց մենք կարող ենք պատկերացնել, որ խուճապն աճում է, և ոչ միայն իրանական «բարեփոխիչ գործիչների» շրջանում, որոնց կառավարման օրոք Իրանը կրեց բազմաթիվ տնտեսական դժվարություններ, այլև Արևմուտքում և Իսրայելում:
Հարկ է նշել, որ Իրանի նախագահի պաշտոնում Մահմուդ Ահմադինեժադի պաշտոնավարման ժամանակահատվածում կառավարությունը մեծ ջանքեր գործադրեց երկրի բնակչության սոցիալ-տնտեսական խնդիրները լուծելու համար: Բնական է՝ շատ խնդիրներ կային: Բայց մյուս կողմից՝ այն [Ահմադինեժադի կառավարությունը] կոշտ և առանց «արարողությունների» ճնշեց Իրանի ներսում դիվերսիոն գործունեության բոլոր դրսևորումները` կոշտ և անզիջում ճնշեց պանթուրքիզմի բոլոր դրսևորումները: Ինչպես գրել էին Իրանում 2005-06թթ., երկրի Հյուսիսային հատվածում ձերբակալված «օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների գործակալներ», այսինքն՝ Արևմտյան և Արևելյան Օզարբոժանի օստաններում (նահանգներում), տասնյակ մարդիկ հրապարակավ մահապատժի ենթարկվեցին: Եվ այդ ամենը դատարանի վճիռների համաձայն. հանցագործներն այն ժամանակ ամբողջությամբ ընդունեցին իրենց մեղքը և խոստովանեցին իրենց կապը արտասահմանյան հատուկ ծառայությունների հետ: Եվ մենք, պետք է ասել, այդ տարիներին հիմքեր ունեցել էինք ենթադրելու, որ խոսելով տասնյակ «օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների գործակալների» մահապատժի մասին՝ Իրանի իշխանությունները Ահմադինեժադի նախագահության օրոք նկատի էին ունեցել հենց Իսրայելի և … այո, միանգամայն իրավացիորեն `Թուրքիայի գործակալներին: Ավելի մանրամասն զրույցը շատ ժամանակ և տեղ կպահանջի:
Այսպիսով, մենք խնդրում ենք ընթերցողներին պարզապես հավատալ մեզ, քանի որ այդ տողերի հեղինակը այն տարիների ընթածքում ջանասիրաբար և ուշադիր հետևում էր ինչպես Բաքվից, այնպես էլ Իրանից եկող բոլոր հաղորդագրություններին՝ իր ամենօրյա աշխատանքի շրջանակում:
Սերգեյ Շաքարյանց
