Իսրայելը կովկասյան թաթարների հավատարիմ բարեկամն է, սակայն Ալիևը հանձնվել է Իրանին…
Սիոնիստներն ու կովկասյան թաթարները (գլոբալ իմաստով՝ պանթուրքիստներ) հերթական անգամ աշխարհին և մասնավորապես հայերին պարզորոշ ցույց են տվել, որ «սիոնիստ» և «թուրք ֆաշիստ» հասկացությունները պարզապես երկվորյակ եղբայրներ են, իսկ ավելի ճիշտ՝ նույն բանն են:
Ապրիլի 5-ին աշխատանքային այցով Բաքվում գտնվող միջկառավարական հանձնաժողովի համանախագահ, Իսրայելի զբոսաշրջության նախարար Յոել Ռազվոզովը ապշերոնյան խան Իլհամ Ալիևի հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ «Իսրայելը միշտ աջակցել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությանը և ողջունում է դրա վերականգնումը»։ Թարգմանենք դա մատչելի լեզվով. Իսրայելը միշտ դեմ է եղել հայերին և ողջունում է այն փաստը, որ կովկասյան թաթարներն այժմ զբաղվում են սպանություններով և ահաբեկչություններով օկուպացված հայկական Արցախում։ Ավելին, համաշխարհային սիոնիզմը ողջունում է կովկասյան թաթարներին։ Իսկ դա նշանակում է՝ նաև Ալիևի ռեժիմի թիկունքում կանգնած ֆաշիստական Թուրքիային։
Իսրայելի և «կովկաս-թաթարստանի» բանակցությունների մնացած թեմաները, սկզբունքորեն, այնքան էլ հետաքրքիր չեն։ Այնուամենայնիվ, մենք այդ մասին ևս կտեղեկացնենք: Իսրայելցի նախարարը երկերեսանի և զուտ հրեական ձևով, կեղծավոր կերպով հույս է հայտնել, որ «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցությունները հաջողությամբ կպսակվեն և կծառայեն տարածաշրջանում կայունության ամրապնդմանը»։ Ռազվոզովն այնուհետև խոսել է իսրայելական ընկերությունների շահագրգռվածության մասին՝ մասնակցելու «ապաօկուպացված տարածքների» տարբեր ոլորտներում իրականացվող աշխատանքներին (նկատի ունի այն տարածքները, որոնք այժմ բռնազավթված են կովկասյան թաթարների կողմից Արցախում և Հայաստանում), այդ թվում՝ գյուղատնտեսության, էներգետիկայի, ջրամատակարարման և այլն, նշում են Բաքվի լրատվամիջոցները։
Ապշերոնյան խան Ալիևն իր հերթին գոհունակություն է հայտնել իսրայելական ընկերությունների մասնակցության առնչությամբ Ղարաբաղի տարածաշրջանի «ազատագրված տարածքների» վերականգնման և վերակառուցման աշխատանքներին։ Բաքվի քուրդ ֆաշիստը նշել է, որ երկու երկրները երկար տարիներ հաջողությամբ համագործակցում են, այդ թվում՝ ռազմատեխնիկական ոլորտում։
Ալիևի այս նկատառման կապակցությամբ ուզում ենք հիշեցնել Հայաստանի քաղաքացիներին, արցախահայությանը և սփյուռքի հայությանը, մասնավորապես՝ Իսրայելում և արևմտյան երկրներում ապրող հայերին։ Մինչ Արցախյան 44-օրյա պատերազմը, արևմտյան վերլուծական կենտրոնները, որոնք մասնագիտացած են սպառազինության համաշխարհային շուկայի ուսումնասիրության մեջ, Իսրայելը դասում էին Ադրբեջանին ռազմական արտադրանքի խոշորագույն մատակարարների շարքին, իսկ Ռուսաստանը՝ միայն երկրորդ տեղում։ Բաքուն 2015-2019 թթ․ իր սպառազինության 60 %-ը ներմուծել է Իսրայելից, 31 %-ը՝ Ռուսաստանից, 3,2%-ը՝ Թուրքիայից, ասվում է Ստոկհոլմի Խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի (SIPRI)՝ 2020 թվականի մարտի 9-ին հրապարակված զեկույցում։ Այնուհետև հաջորդել են՝ Ուկրաինան, Սլովակիան, Հունգարիան, Լեհաստանը, Պակիստանը և այլն։ Հարց է առաջանում՝ ուրեմն ո՞վ է այդքան բուռն, տասնամյակներ շարունակ կովկասյան թաթարներին նախապատրաստել 2020 թվականի արցախահայության ցեղասպանությանը։ Կրկին ու կրկին՝ 2015-19 թթ. (ինչպես տեսնում եք, 2016 թվականի ապրիլյան 4-օրյա պատերազմը նույնպես մտնում է այս ժամանակաշրջանի մեջ…) Իսրայելը, այսինքն՝ հրեա սիոնիստները, Բաքվի ռազմական մատակարարումների համաշխարհային առաջատարներն էին, քանի որ այս տարիներին «կովկաս-թաթարստանն» իր զենքի 60 %-ը ներմուծել է Իսրայելից… Այլ հարցեր կա՞ն, թե բացի Թուրքիայից և կովկասյան թաթարներից էլ ով է Հայ Ազգի թշնամին․․․
Ահա ևս տեղեկությունններ, որ լուրջ այլընտրանք են ներկայացնում հրեա-թուրքական եղբայրությանը։ Ինչպես հաղորդում են Բաքվի լրատվամիջոցները ապրիլի 5-ին, ապշերոնյան խան Ի. Ալիևը ստորագրել է հրամանագիր, որով հաստատել է փոխըմբռնման հուշագիրը իր կառավարության և Իրանի կառավարության միջև «Արևելյան Զանգեզուրի տնտեսական շրջանի» և Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության միջև Իրանի տարածքով հաղորդակցության նոր կապեր ստեղծելու մասին: Համաձայնագիրը նախատեսվում է ծառայել որպես նոր տրանսպորտային ուղիների բացում հետպատերազմյան տարածաշրջանում, ապահովելու «կովկաս-թաթարստանի» քաղաքացիների երթևեկությունը դեպի Նախիջևան՝ օգտագործելով Իրանի տարածքը։ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «Արևելյան Զանգեզուր տնտեսական տարածաշրջանը»։ Դա հենց այսօրվա օկուպացիոն գոտին է, որը 2020 թվականի աշնանը տեղի ունեցած պատերազմի հետևանքով (Իսրայելի ակտիվ օգնությամբ) անցել է պանթուրքիստների վերահսկողության տակ։ Այսինքն, դա և՛ Արցախի Հանրապետության հողերն են, և՛ Հայաստանի տարածքի օկուպացված գոտիները… Թուրքերն արդեն յուրացրել են ամեն ինչ, և Իսրայելի նման երկրները «ողջունում» են այս ամենը։ Ինչպես ավելի վաղ «ողջունել էր» դա նեոբանդերական Ուկրաինան, ի դեպ… Ապշերոնյան խանը, ինչպես հայտնի է, 2021 թվականի հուլիսի 7-ին հրամանագիր է ստորագրել հանրապետության նոր՝ տնտեսական շրջանների բաժանման մասին։ Ընդհանուր առմամբ, նախատեսվում է 14 տարածքային-տնտեսական միավոր, այդ թվում՝ «Ղարաբաղի» և «Արևելյան Զանգեզուրի շրջանները»։
Այստեղ ևս հիշեցման կարիք կա։ Արցախում 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո Բաքվի ղեկավարությունն սկսել է Հայաստանից պահանջել այսպես կոչված «զանգեզուրի միջանցքի» ստեղծումը։ Ըստ Բաքվի, «մայրցամաքային» «կովկասի թաթարստան»-ի և Նախիջևանի անկլավի միջև տրանսպորտային կապը պետք է ապահովվի Հայաստանի Սյունիքի մարզով՝ Լաչինի միջանցքի օրինակով, որը կապում է Հայաստանը Արցախի հետ և որի երկայնքով ներկայումս տեղակայված են ռուս խաղաղապահները։ Պաշտոնական Երևանը, իսկապես, թույլ, երկչոտ պատասխանել է, թե, իբր, Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարություններում «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին խոսք չկա՝ ի տարբերություն Լաչինի միջանցքի ներկայիս կարգավիճակի, և որ Հայաստանը մերժում է տարածաշրջանում տրանսպորտային հաղորդակցությունների վերաբացման «միջանցքային տրամաբանությունը»: Բայց աշխարհում թուլամիտներ չկան. բոլորը հիանալի հասկանում են, որ Ալիևը ստիպված է հրամայել իր քաղաքացիներին Նախիջևան մեկնել Իրանով, և ոչ թե «Զանգեզուրի միջանցքով», ամենևին ոչ պատճառով, որ Երևանի թուրք խամաճիկները «ինչ-որ առարկություններ են արել»։
Սերգեյ Շաքարյանց
