«Պատմեմ քեզ թալեաթի մահը, գինի լից». (տեսանյութ)
1921 թ. մարտի 15-ին, ՀՅԴ վրիժառու մարտիկ Սողոմոն Թեհլիրյանը Բեռլինում սպանեց երիտթուրք պարագլուխներից մեկին՝ թալեաթին: Այդ գործողությամբ սկիզբ դրվեց 1919 թ. ՀՅԴ կուսակցության 9-րդ համագումարի «Նեմեսիս» գործողության որոշման իրագործմանը, որի նպատակը մեկն էր՝ վրեժխնդիր լինել Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչներից և իրագործողներից…
1993 թվականի հունիսին, Մարտակերտի դիրքերից մեկում ներկա եղա Սահակ Սահակյանի «Գինի լից» երգի կատարմանը: ՀՅԴ գումարտակի տղերքը հիացած էին, ես՝ գուցեև ավելի… Ռազմադաշտային կարճատև համերգից հետո, Սահակին հարևանցիորեն խոստացա նկարահանել այդ երգի տեսահոլովակը: Տարբեր՝ պարզ կամ «անհասկանալի» պատճառներով, խոստումս կատարեցի միայն 15 տարի հետո՝ 2008 թվականին, Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության տրամադրած գումարով: Մոնտաժային աշխատանքները ավարտեցի ուշ երկոյան և ես ու Սահակը ակամա դարձանք մեր աշխատանքի առաջին դիտորդն ու գնահատողը: Հավանեցինք… պատրաստվում էինք դուրս գալ «Երկիր Մեդիա»-ից, հանկարծ Սահակը նկատեց.
-Հեղինակների անունները չգրեցինք…
Չգիտեմ ինչու՝ ծիծաղեցի ու ասացի.
-Կարևոր չի, Սահակ… մնա հետո, մի տասը տարի հետո… հումորի տվեցի ու քայլեցինք… Այդպես էլ եղավ… Չգիտեմ ո՞վ է առաջին կամ հերթական անգամ համացանցում տեղադրել բեմադրիչ Սամվել Թադևոսյանի «Գինի լից» տեսահոլովակը, և ովքեր են իրենց համացանցային ընկերների ու հետևորդների շրջանակը ընդլայնել «Գինի Լից»-ի հրապարակումով, բայց մի բան ակնհայտ է. այն պատշաճ ընդունելության է արժանացել թե Հայաստանում և թե Սփյուռքում: Եվրոպայի և Միջին Արևելքի մի շարք երկրներում, ես անձամբ համոզվեցի դրանում՝ բազմիցս հանդիպելով հայ պատանիների, որոնց բջջային հեռախոսներում, անփոխարինելի հմայիլի պես, պահպանվում էր «Գինի լից»-ի սեփակա՛ն օրինակը: Ինչևէ… Այսօր՝ 2018 թվականի դեկտեմբերի 8-ին, «Գինի լից» երգի տեսահոլովակի պատրաստումից տասը տարի անց, արդեն որպես հեղինակ, հրապարակում եմ Դաշնակցական Հանճարի նվիրումն ու սխրանքը ներկայացնող այս համառոտ պատումը, որի արձակած Գնդակը դեռ Սուրում է, և որի այսօրիկ խորհուրդը կարող է բարեբեր օգտակարություն փոխանցել՝ մեր այս խառը և իրարամերժ օրերի հային, որպես թե անսխալ կողմնորոշվելու Ճշմարիտ և Հուսալի Բանալի…
Սամվել Թադևոսյան