2021 թվականին իրանական տոնակատարությունները՝ ռազմավարական իրավիճակը բարդացնելու ֆոնին
2021 թ. փետրվարի 11-ին սկսվեց Իրանում Իսլամական հեղափոխության հաղթանակի 42-րդ տարեդարձի առթիվ տոնակատարությունների ապոթեոզը… Նախորդ տարիներին մենք սրտանց, մաքուր հոգով-սրտով, շնորհավորում էինք Իրանի իշխանություններին և ժողովրդին այս տոնի առթիվ: Շնորհավորում եմ այս տարի նույնպես: Բայց, անկեղծ ասած, առանց ուրախության նախկին զգացումների: Պարզապես սա մեր մեծ հարևանն է, և էթիկայի կանոններից ելնելով, մենք շնորհավորում ենք Իրանին և իրանցիներին նաև 2021 թվականին: Բայց մեր հոգու մեջ կա մի դառը նստվածք, քանի որ երկրորդ Արցախյան պատերազմի ժամանակ Իրանի իշխանությունները, տասնամյակների ընթացքում առաջին անգամ, բացահայտորեն անցան թշնամական, ֆաշիստական կովկասյան թաթարական պետության կողմը: Բնականաբար, մենք չենք մոռանա դրա մասին: Այս տողերի հեղինակն անձամբ բազմիցս ասել է իրանցի դիվանագետներին, թե ինչու իրական խաղաղություն և բարիդրացիական հարաբերություններ քոչվոր ցեղի հետ երբեք հնարավոր չեն լինի: Դե, ինչևէ. մենք կշարունակենք մեր անշնորհակալ գործը՝ հնարավորության դեպքում իրանցիներին նորից ու նորից կբացատրենք մեր ազգային շահերը և կովկասյան թաթարների պետական միավորումն անխուսափելիորեն ոչնչացնելու պատճառները…
Իրանում հեղափոխության մեկնարկի ամսաթիվը համարվում է 1978 թ. հունվարի 8-ը, երբ չարդարացված դաժանությամբ ճնշվեց Քոմ քաղաքում առաջին խոշոր հակակառավարական (հակաշահական) ցույցը: Ողջ 1978 թ., Իրանի տարբեր քաղաքներում, իսլամական հոգևորականության ներկայացուցիչները ցույցեր էին կազմակերպում, որոնք վճռականորեն ցրեցին զորքերը, ներառյալ՝ Շահի գվարդիայի և ՍԱՎԱԿ-ի հատուկ ծառայության կողմից: 1979-ի փետրվարի 1-ին Իրան է վերադարձել այլախոհ Այաթոլլահ Սեյեդ Ռուհոլլահ Խոմեյնին, որը փետրվարի 11-ին իր ձեռքը վերցրեց իշխանությունը: Նշանակվեց նոր անցումային կառավարություն: Մարտին անցկացվեց հանրաքվե՝ նոր քաղաքական համակարգի վերաբերյալ, իսկ 1979 թ. ապրիլի 1-ին Իրանը հռչակվեց առաջին Իսլամական հանրապետություն: Իրանում Իսլամական հեղափոխությունը դարձավ XX դարի առանցքային իրադարձություններից մեկը և պատմական մեծ կարևորություն ունեցավ ամբողջ աշխարհի համար: Ածխաջրածիններով հարուստ Իրանում իսլամական ամուր կարգի հաստատումը կասկածի տակ է դրել սուննի, ահաբեկիչ (վահաբական) Սաուդյան Արաբիայի ոչ ֆորմալ առաջնորդությանը մահմեդական աշխարհում:
2021 թ. Իրանի իշխանությունները, իրենց որոշմամբ, աշխարհին հիշեցրին, որ ոչ միայն փետրվարի 11-ն է տոնական՝ պսակելով ժողովրդի պայքարը Շահ Պահլավիի ամերիկամետ և սիոնամետ ռեժիմի դեմ: Հայտնի է դարձել, որ տոնակատարությունները սկսվել են փետրվարի 1-ին`Այաթոլլահ Խոմեյնիի հայրենիք վերադառնալու օրը: Իրանի ժողովուրդը, որը միշտ պատրաստ է իր աջակցությունը ցուցաբերել Իսլամական հանրապետությանը, այս տարի Իսլամական հեղափոխության հաղթանակի տարեդարձը նշում է այլ կերպ` առողջության պահպանման արձանագրություններին համապատասխան՝ «Covid-19» համավարակի պայմաններում: Այնուամենայնիվ, Իրանը, համագործակցելով Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ, ներառյալ պատվաստումների ոլորտը, պատրաստվում է բեկման՝ ԱՄՆ-ի և սիոնիստների այս կենսաբանական դիվերսիայի դեմ պայքարում: Իսլամական հեղափոխության հաղթանակի 42-րդ տարեդարձը կհիշվի որպես այլ տեսակի հիշարժան իրադարձություն, քանի որ իրանցիները մասնակցում են միջոցառմանը ամբողջ երկրում՝ պահպանելով սոցիալական հեռավորության և առողջության աջակցության կանոնները՝ հիվանդության տարածումից խուսափելու համար, հաղորդում է IRNA-ն: Իրանցիները մտադիր են հավատարմության երդում տալ Իսլամական հեղափոխության հիմնադիր հանգուցյալ Էմոմ Խոմեյնիի իդեալներին: Մարդիկ մասնակցում էին 22-րդ Բախմանի երթին (փետրվարի 10-ին)`վարելով իրենց մեքենաները, մոտոցիկլետները կամ հեծանիվները` ցույց տալով իրենց կրքոտ ներգրավումը հիշատակի երթի հանդեպ: Մշակութային հեղափոխության Գերագույն խորհուրդը հայտարարություն է տարածել, որում իրանցիները հրավիրվում են վիրտուալ կամ տրանսպորտային միջոցներով երթին: Իսլամական քարոզչության համակարգման խորհրդի փոխնախագահ Նոսրաթոլլահ Լոտֆիդն ասաց, որ նրանք, ովքեր լավագույնս կզարդարեն իրենց մեքենաները, կպարգևատրվեն:
Նա նշեց, որ ամբողջ երկրի մասնակիցներին կոչ է արվում զարդարել իրենց մեքենաներն ու մոտոցիկլետները՝ դրանք փողոցում այլ տրանսպորտային միջոցներից տարբերելու համար և թույլ չտալու թշնամիներին պնդել, որ Իսլամական Հանրապետությունն այս տարի երթ է օգտագործում փողոցային երթևեկության համար: Այսպիսով, այս տարվա ուղերձն այն է, որ Իրանը նշում է Իսլամական հեղափոխության հաղթանակը կորոնավիրուսի համավարակի տարում: Բայց աշխարհը պետք է հասկանա, որ Իրանի և նրա ժողովրդի համար դժվարությունների և հաղթանակների հիշողությունը սուրբ է: Լոտֆիդը հավելեց, որ ձեռնարկվել են որոշ խորհրդանշական քայլեր, ներառյալ յուրաքանչյուր տան վրա մեկ դրոշ բարձրացնելը և մեքենաները դրոշներով զարդարելը:
Անշուշտ, 2021 թ. տոնակատարությունները նույնպես յուրահատուկ հաղթանակ են Միացյալ Նահանգների, Իսրայելի և համաշխարհային սիոնիզմի ծրագրերի նկատմամբ: Ցավալի է, որ Թեհրանը նույն սկզբունքայնությունը և հավատարմությունը չդրսևորեց այն օրերին, երբ թուրքերը և կովկասյան թաթարները Արցախում պլաններ ու ծրագրեր էին իրականացնում` ուղղված Իրանի ապագայի համար դժվար ռազմավարական իրավիճակի ստեղծմանը:
Սերգեյ Շաքարյանց
