Էրդողանը բացեիբաց ցուցադրում է Թուրքիայի քաղաքականության հակաիրանական էությունը

Թուրքիան հոկտեմբերի 27-ից «հարձակման անցավ» միանգամից երեք պետությունների՝ Ռուսաստանի, Իրանի և Ֆրանսիայի դեմ։ Եթե ​​Ռուսաստանի դեպքում այդ «հարձակումը» դեռևս ոչ ուղղակի, այլ միջնորդավորված է (ուկրոնացիստները Դոնբասում սկսեցին ակտիվորեն օգտագործել թուրքական «Բայրաքթար» անօդաչու թռչող սարքերը (ԱԹՍ) ռուսների դեմ), ապա Իրանի դեպքում ամեն ինչ պարզ է Անկարայի հայտարարություններում և գործողություններում:

Նախ, ինչպես այդ օրը հայտնել է սիրիական SANA գործակալությունը, Թուրքիան հարվածային զենքով, զինամթերքով և նյութատեխնիկական միջոցներով ավելի քան 200 միավոր զինտեխնիկա է տեղափոխել սիրիական Իդլիբ նահանգ Հերբեթ ալ-Ջուզ ապօրինի անցակետով՝ երկու շարասյունով։ Ուժեղացման համար նախատեսված ուժեր են տեղակայվել Իդլիբի արևմուտքում և Ջեբել ալ-Զավիայի ուղղությամբ՝ աջակցելու թուրքական բանակին և Անկարայի կողմից վերահսկվող սիրիական ընդդիմությանը: Զուգահեռաբար թուրքամետ ահաբեկիչները ակտիվացրել են սիրիական բանակի և իրանամետ շիա կամավորների դիրքերի, ինչպես նաև Հալեպի, Հասեքեի և այլ նահանգների խաղաղ բնակավայրերի գնդակոծությունները։

Ակնհայտ է, որ թուրքերը ռուսների վրա չեն կրակում։ Բայց նրանք համառորեն կրակում են սիրիական բանակի ու շիաների վրա։ Մենք հեռու ենք այն եզրակացությունից, որ Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև գաղտնի դավադրություն կա, օրինակ՝ կատարել Իսրայելի «խնդրանքը»՝ Սիրիայից դուրս մղել իրանցի ռազմական խորհրդականներին և շիա աշխարհազորայիններին: Բայց եկեք համաձայնենք՝ Թուրքիայի գործողությունները ոչ միայն սադրիչ են, այլև ակնհայտորեն ուղղված են Իրանի և Մերձավոր Արեւելքի շիաների շահերի դեմ։ Եվ սա է այն «պատվերի» էությունը, որը 2011 թվականից ի վեր ամերիկացիներն ու սիոնիստները բարդել են նախագահ Էրդողանի վրա։ Երկրորդ՝ հոկտեմբերի 27-ին անձամբ Էրդողանը միացավ Սիրիայում թուրքական բանակի և թուրքամետ ահաբեկիչների ագրեսիվ գործողությունները «ժողովրդականացնելու» քարոզչական արշավին։ Ինչպես հաղորդում է թուրքական պետական ​​«Anadolu» գործակալությունը, ելույթ ունենալով իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության (AKP) խորհրդարանական խմբակցության նիստում, Էրդողանն ասել է, որ «թուրքական բանակի գործողությունները տարածաշրջանում հետապնդում են միակ նպատակը. ահաբեկչության դեմ պայքար, ահաբեկիչների կողմից վերահսկվող գոտի ստեղծելու ծրագրերի ոչնչացում»: Բայց թուրքերը, ինչպես միշտ, ստում են. թուրքերը երբեք որևէ գործողություններ չեն իրականացրել «Ալ-Քաիդայի» կամ «Իսլամական պետության» (ԻՊ) ահաբեկիչների դեմ, նրանց համար «ահաբեկիչները» Սիրիայի քրդերն են, իսկ թուրքերը քրդերին ցեղասպանության են ենթարկում։ Սիրիայի օկուպացված հատվածում գրեթե քուրդ չի մնացել… Իսկ հետո Էրդողանը հիշեցրել է, որ հենց նախօրեին Թուրքիայի խորհրդարանը 2 տարով երկարաձգեց երկրի նախագահի և զինված ուժերի գերագույն հրամանատարի ռազմական գործողություններ սկսելու իրավունքը՝ Սիրիայում և Իրաքում։ Թուրքիայի նախագահը լրջորեն սխալվել է. թուրքական խորհրդարանի որոշումները նրա գործողությունների օրինական «մանդատ» չեն, համենայնդեպս Սիրիայում. Սիրիայի կառավարությունը, ի տարբերություն Իրաքի և իրաքյան քրդերի ղեկավարության, որևէ համաձայնություն՝ Թուրքիայի ռազմական գործողությունները Սիրիայի տարածքում անցկացնելու համար չի տվել ու չի տալու: Ընդհակառակը, 2011 թվականից ի վեր սիրիացիները պահանջում են, որպեսզի թուրքերը դուրս կորչեն Սիրիայից։

Էրդողանի խոսքերով՝ «Թուրքիայի թշնամիները» չեն հրաժարվում երկրում ու տարածաշրջանում իրավիճակը ապակայունացնելու իրենց փորձերից։ «Թուրքիայում վերջին 20 տարիների ընթացքում AKP-ի հաջողությունները անհանգստացնում են մի շարք շրջանակների։ Դրա համար օգտագործվում է նաև «հինգերորդ շարասյունը», – ասել է թուրք առաջնորդը։ Եվ, իհարկե, նա պարծենում էր իր ռազմական աջակցությամբ (ավելի ճիշտ՝ արցախահայության դեմ պատերազմին Թուրքիայի մասնակցությամբ…)՝ մատնանշելով, որ Թուրքիան իրագործելի ներդրում ունի «ազատագրված հայկական օկուպացիայից» «կովկասի-թաթարստանի» շրջանների վերականգնման գործում։ Նրա խոսքով, Վարանդայում (նախկին Կարյագինո. թուրքերն այն անվանել են «Ֆիզուլի») միջազգային օդանավակայանի շինարարությանը մասնակցել են 12 թուրքական ընկերություններ։ Էրդողանը հույս է հայտնել, որ Ստամբուլի ուղղությամբ Վարանդա-Կարյագինոյից կայուն տրանսպորտային կապ կստեղծվի։ Նախատեսվում է կառուցել ինչպես մայրուղիներ, այնպես էլ երկաթուղիներ, պարզաբանել է Թուրքիայի ղեկավարը։ Սա այն դեպքում, երբ Էրդողանը գերազանց գիտի՝ Թեհրանը կտրականապես դեմ է Իրանի հյուսիսային սահմանների երկայնքով թուրքական «գոտի» ստեղծելուն։ Բայց նա շարունակում է «իր գիծը քաշել»։ Էրդողանի այս սադրիչ և ստոր ելույթը գումարելով և ամփոփելով Իդլիբում թուրքերի կատարած գործողությունների հետ՝ մենք հասկանում ենք, որ 2020 թվականի աշնանը Երևանի, Ալիևների կլանի և Թուրքիայի իրական նպատակը եղել է այնքան վնաս հասցնել Իրանի ազգային անվտանգության շահերին, որքան հնարավոր է…

Դե, վերջապես նաև Ֆրանսիայի դեմ: Հոկտեմբերի 27-ին թուրքական իշխանամետ «Daily Sabah» թերթը քննադատել է Ֆրանսիայի հակածայրահեղական քաղաքականությունը։ Քննադատության պատճառը՝ Ֆրանսիայի ներքին գործերի նախարար Ժերալդ Դարմանինի հայտարարությունն էր, որը հայտարարեց Ֆրանսիայի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Ալոն քաղաքում մզկիթը վեց ամսով փակելու մասին՝ արմատականության և Ֆրանսիայի հանդեպ ատելություն սերմանելու համար, ինչպես նաև մզկիթի ադմինիստրատորների բանկային հաշիվների կալանքի մասին։ Նախարարն ասաց, որ 2017 թ. ի վեր փակվել է 13 միավորում։ Նրա խոսքով՝ 2500 մզկիթներից 92-ը փակվել են ստուգումների արդյունքում։ Նաև 2020 թ. սեպտեմբերից բնակչությանը սպառնացող վտանգի պատճառով չեղարկվել է 36 000 օտարերկրացու կացության թույլտվությունը։ Սարտի դեպարտամենտի իշխանությունները հոկտեմբերի 25-ին հայտարարեցին Ալոնում մզկիթի փակման մասին, որն ունի 300 անդամ: Մինչև 2021 թ. վերջը Ֆրանսիայի իշխանությունները նախատեսում են փակել ևս 7 մզկիթ և ասոցիացիա։ «Daily Sabah»-ը, այսինքն՝ անձամբ Էրդողանը և նրա կուսակցությունը մեղադրել են Ֆրանսիայի իշխանություններին և անձամբ նախագահ Էմանուել Մակրոնին իսլամաֆոբիա հրահրելու մեջ։ Մեր կարծիքով, ցեղասպան երկիրը, որը եղել և կա Թուրքիան, իրավունք չունի որևէ բանի համար որևէ մեկին դատապարտելու։

Սերգեյ Շաքարյանց