Թուրքերը պետք է հասկանան. Թուրքիան որքան շուտ կազմաքանդվի, այնքան լավ
Այն բանից հետո, երբ մի կողմից Իրանը սկսեց «նվաստացնել» Ալիևի ռեժիմին և բացահայտորեն պնդեց (և բոլոր հայտարարությունները տարածում են իրանցի զինվորականները…), որ Արցախի հայերի նկատմամբ թուրքերի ու կովկասյան թաթարների համատեղ «հաղթանակից» հետո Իրանի հյուսիսային սահմաններին ամրապնդվում է Իսրայելը, իսկ մյուս կողմից՝ Արևմուտքը կրկին պնդեց, որ Ռեջեփ Էրդողանը հիվանդ է կամ «խելագարվել է», Անկարայի նյարդերը չդիմացան: Թուրքական իշխանությունները հասկացան, որ «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին իրենց և սիոնիստների երազանքը [դեպի Չինաստան՝ Կենտրոնական Ասիայով մինչև Սինցզյան …] պետք չէ Արևմուտքին, Իրանին և, իհարկե, Չինաստանին: Մնացել է ընդամենը երեք «խաղացող», որոնք այժմ պարտավոր են «բարձրաձայնել»՝ «կողմ» կամ «դեմ»: Դրանք են՝ ԱՄՆ-ը, Իսրայելը և, իհարկե, Ռուսաստանը:
Այնպես որ, Անկարայում թուրքերը խուճապի մեջ են: Նրանք վստահ էին, որ Պուտինին հետևելով՝ Եվրոպան և նույնիսկ (!) Չինաստանը հավանություն կտային իրենց գործողություններին «միջանցքի» հարցում: Բայց Իրանի ակտիվացումն ու բացահայտ ճնշումը Ալիևի կլանի դեմ, ըստ երևույթին, լրջորեն անհանգստացրեց նախ Թուրքիայի սեփականատիրոջը, Իսրայելի սիոնիստներին, այնուհետև՝ Թուրքիայի իշխող շրջանակներին:
Եվ ահա՝ Էրդողանն իր քարոզիչներին պատվիրեց «պատասխանել»՝ առայժմ միայն Իրանին: Իշխանամետ «Yeni Şafak» թերթի գլխավոր խմբագիր Իբրահիմ Կարագյուլը, որը իշխող AKP կուսակցության և անձամբ Էրդողանի գլխավոր ագիտատորն է, հոկտեմբերի 11-ին հոդված է գրել, մեջբերենք: «Իրանը սպառնում է Ադրբեջանին և զորքեր է հավաքում նրա հետ սահմանին, իսկ Անկարան և Բաքուն մեկը մյուսի հետևից զորավարժություններ են անցկացնում տարածաշրջանում «հավանական հարձակման» դեմ: Ի՞նչ են նշանակում այս բոլոր իրադարձությունները: Ինչի՞ց է վախենում Իրանը: Փորձո՞ւմ է պատերազմ սկսել Կովկասում»,- հարցնում է Կարագյուլը: Նրա կարծիքով, 2020-ի աշնանը 44-օրյա պատերազմը փոխեց Հարավային Կովկասի աշխարհաքաղաքական քարտեզը: «Այն, ինչ թվում էր միայն «Ղարաբաղի ազատագրումը հայկական օկուպացիայից», իրականում՝ դա առաջին անգամն էր, երբ Անատոլիայի և Կենտրոնական Ասիայի դարպասները նման չափով բացվեցին: Այս միջամտությունը Թուրքիայի ազդեցության էֆեկտն էր`ոչնչացնելով ռուս-իրանական դարավոր ռազմավարությունը, որն ուղղված էր Կովկասի մեկուսացմանը և թուրք և սուննի աշխարհների տարանջատմանը: Միջամտությունն այնքան կրիտիկական էր, որ պարզ էր՝ դրա արդյունքները կհանգեցնեին աշխարհաքաղաքական ցնցումների, և այդպես էլ եղավ: Ղարաբաղյան պատերազմում Իրանն ամբողջությամբ շրջանցվեց: Այդ ժամանակ նա սկսեց դրա արդյունքները ընկալել որպես մեծ սպառնալիք», – վստահ է Կարագյուլը:
Ըստ Էրդողանի հիմնական քարոզիչի՝ Ադրբեջանում Իսրայելի ներկայության վերաբերյալ Իրանի կողմից արտահայտված վերջին մտահոգությունները «չեն համապատասխանում իրականությանը», քանի որ «նրա իրական ջանքերն ուղղված են Թուրքիային կանգնեցնելուն»: «Իրանի գաղտնի վախը՝ Իսրայելը չէ: Իսրայելը պատերազմ սկսելու գաղափարական բանալին է: Թեհրանին մտահոգում է Թուրքիայի և Կենտրոնական Ասիայի հետպատերազմյան (տրանսպորտային) հնարավոր կապը` ուղիղ ճանապարհ Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև: Հայաստանի միջոցով Ադրբեջանը մասնատելու Իրանի ջանքերը՝ պառակտելով թյուրքական և սուննիական աշխարհը, ստացան ծանր հարված: Աշխարհաքաղաքական քարտեզի փոփոխությունները սպառնում են Իրանին, քանի որ Հարավային Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի նկատմամբ նրա ռազմավարությունը փլուզման եզրին է: Ինչպես կանգնեցնել Թուրքիային, դարձել է Իրանի հիմնական մտահոգությունը»,- գրում է Կարագյուլը:
Իսկ Թուրքիան, Ադրբեջանը և Պակիստանը Ղարաբաղյան պատերազմից հետո սկսեցին մեկը մյուսի հետևից համատեղ զորավարժություններ անցկացնել: Միաժամանակ, Իրանը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որ երբեք թույլ չի տա «փոփոխություններ տարածաշրջանի (քաղաքական) քարտեզում»: Վերջին օրերին իրանական ռազմական ակտիվության աճը ընդգծեց կատարվողի լրջությունը: «Այս անգամ Արևմուտքը նույնպես փորձում է կանգնեցնել Թուրքիային: Իրանը, առանց ժամանակ կորցնելու, կիրառում է Արևմուտքի՝ Թուրքիային զսպելու տեսությունը, և համապատասխան դիրքորոշում է ընդունում՝ արևմուտքից դեպի Անկարա տանող ուժեղ ալիքների հետ համաժամանակյա: Թուրքիային՝ «Արևելքից անկյուն քշելու, երբ նա հակամարտության մեջ է Արևմուտքի հետ» քաղաքականությունը դարեր շարունակ անփոփոխ է մնացել: Իրանը միշտ լավ է խաղացել այս դերը և շարունակում է կատարել մինչև այսօր: Քանի որ Թուրքիան քշվում է անկյուն Արևմուտքից, Իրանը ճակատ է կառուցում Արևելքում», – եզրափակում է Էրդողանի գլխավոր քարոզիչը:
Մենք վստահ ենք, որ բոլորը հասկացան, թե ինչից էին վախենում թուրքերը. այն փաստից, որ Իրանը հեշտությամբ կապացուցի և Իսրայելի իշխանությունը Թուրքիայի նկատմամբ, և ահաբեկիչների հետ Թուրքիայի սերտ կապն ու ներգրավվածությունը: Ի վերջո, սա հենց այն է, ինչի մեջ Իրանը մեղադրում է «կրտսեր թուրքերին»` Ալիևի ռեժիմին: Իսկ այն, որ Կարագյուլն «լռում է» Իրանի մեղադրանքների այս հատվածի մասին, պատահականություն չէ: Այդ պատճառներով է նա փորձում շեղել համաշխարհային հանրության ուշադրությունը և «խնդիրը շեղել» Թուրքիայի և Ալիևի ռեժիմի նկատմամբ «խնամակալության» մեջ Իսրայելի ներգրավվածության փաստից՝ դեպի ենթադրյալ «իրանական վախը Թուրքիայից»: Չէ՞ որ թուրքերը սիրում են կատարել սիոնիստների հրամանները…
Սերգեյ Շաքարյանց
