Թեհրանն Ալիևին մեղադրել է Իրանի սահմաններին «իսրայելական ներկայության» մեջ
Սեպտեմբերի 28-ից աշխարհը հետևում է Բաքվի և Իրանի փոխադարձ «մեղադրանքների» զարգացմանը: Տոնայնությունը սահմանել է «անհանգիստ» քուրդ Իլհամ Ալիևը, երբ սեպտեմբերի 27-ին թուրքական «Anadolu» պետական լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում շտապել է մեղադրել Իրանին և զարմանք հայտնել հյուսիսային սահմանի ողջ երկայնքով լայնածավալ զորավարժությունների կապակցությամբ: «Մեր անկախության 30 տարիների ընթացքում դրանք չկային: Նախ պետք է ասեմ, որ յուրաքանչյուր երկիր իրավունք ունի ցանկացած զորավարժություն անցկացնել իր տարածքում: Սա նրա ինքնիշխան իրավունքն է: Ոչ ոք նրան ոչինչ չի կարող ասել: Բայց երբ սա վերլուծում ենք ժամանակի առումով, տեսնում ենք, որ դա երբեք չի եղել: Ինչո՞ւ հիմա և ինչո՞ւ մեր սահմանին: Այս հարցը տալիս եմ ոչ թե ես, այլ ամբողջ հասարակությունը»,- ասել էԱլիևը, ավելին, «զարմացել է», որ, իբր, ինքը չի հասկանում, թե ինչու իրանական զորավարժությունները չեն կազմակերպվել, երբ «Ջաբրայիլը, Զանգելանը և Ֆիզուլին գտնվում էին հայկական վերահսկողության ներքո»: Այսինքն՝ վերահսկվում էին ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի կողմից:
Մեկ օր անց Ի. Ալիևի «զարմանքը» փարատել է Իրանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Սեյեդ Սաիդ Խաթիբզոդան: Ինչպես հայտնել է իրանական «IRNA» պետական լրատվական գործակալությունը, նա՝ ի պատասխան երկրի հյուսիս-արևմուտքում Իրանի զորավարժությունների վերաբերյալ ապշերոնյան խանի վերջին «զարմանքներին», հաստատակամորեն հայտարարել է, որ չնայած լավ, հարգալից հարաբերություններին և «ամենաբարձր մակարդակով նորմալ շփման եղանակներին», այն զարմանք է առաջացրել` այս անգամ պաշտոնական Թեհրանին: Իրանի ներկայացուցիչները միշտ դեմ են եղել ցանկացած օկուպացիային՝ ընդգծելով երկրների տարածքային ամբողջականության և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների հարգման անհրաժեշտությունը», – նշել է Խաթիբզոդան: Նա ընդգծել է նաև, որ բարիդրացիության սկզբունքի նկատմամբ հարգանքը ամենակարևոր թեմաներից է, որն Իրանն ակնկալում է իր հարևաններից:
Այնուհետև, Խաթիբզոդան ևս մեկ անգամ հայտարարել է, որ երկրի հյուսիս-արևմուտքում անցկացվող զորավարժությունները սուվերեն հարց են՝ կապված Իրանի անվտանգության հետ, և դրանք ուղղված են տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության ապահովմանը: Իսկ հետո Իրանի ԱԳՆ խոսնակն ասել է մի բան, որը, մեր կարծիքով, կզարմացնի ոչ միայն Ի. Ալիևին, այլև Թուրքիային, Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. «Պարզ է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը չի հանդուրժի սիոնիստական ռեժիմի՝ թեկուզ ցուցադրական, իր սահմանների մոտ ներկայությունը և կձեռնարկի այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է համարում իր ազգային անվտանգության համար»: Եվ, ի դեպ, Իրանի հետախուզության նոր նախարարը, ավելի ճիշտ՝ Իրանի տեղեկատվության և անվտանգության նախարարը, հոգևորական Էսմոիլ Խաթիբը, Ալիևի և Իրանի ԱԳՆ «հարաբերությունների պարզաբանումից» մի քանի օր առաջ անսպասելի այցելել է Արևմտյան Օզարբոջանի օստան (նահանգ), որտեղ հանդիպումներ և քննարկումներ է անցկացրել տեղում: Այս մարդը շատ մտերիմ է Իսլամական հեղափոխության Գերագույն առաջնորդ այաթոլլահ Սեյեդ Ալի Հոսեյնի Խամենեիի և Իրանի ներկայիս նախագահ Սեյեդ Էբրահիմ Ռաիսիի հետ: Պետք է հասկանալ, որ նախարար Է. Խաթիբի այցը այն օստանը, որտեղ ևս զորավարժություններ էին ընթանում, պատահական չէ։
Ինչպես նաև պատահական չեն Իրանի ԱԳՆ խոսնակ Ս. Խաթիբզոդայի խոսքերը, թե «Իրանը չի հանդուրժի սիոնիստական ռեժիմի ներկայությունը, թեկուզ ցուցադրական, իր սահմանների մոտ»: Այսպիսով, Իրանը հրապարակայնորեն մեղադրել է Ալիևին, որ Բաքվի իշխանություններն իրենց հողերը տրամադրել են Իսրայելին: Այս մեղադրանքներն ունեն անշրջելի, օբյեկտիվ հիմք. ընթացիկ տարվա ապրիլի 5-ին ԻԻՀ Արևելյան Օզարբոջան նահանգի հետախուզության նախարարության գլխավոր վարչության գլխավոր տնօրենը հայտարարել է, որ հյուսիսարևմտյան այս նահանգի հատուկ ծառայությունները ձերբակալել են իսրայելցի լրտեսի և մի քանի այլ անձանց՝ կապված այլ երկրների լրտեսական ծառայությունների հետ, սակայն հրաժարվել են մանրամասներ հաղորդել: Իսկ մեր կարծիքով, Իրանի ԱԳՆ-ը, Ս. Խաթիբզոդայի շուրթերով, անվանել է նաև Արցախյան երկրորդ պատերազմի «հիմնական պատվիրատուին» և համակարգողին ու, չի բացառվում, «պայմանավորված պատերազմի» և Արցախի ու Հայաստանի հողերի հանձնման (կամ վաճառքի) «խնամակալին»: Իսկ հոկտեմբերի 1-ից, ինչպես հայտնում է իրանական ISNA գործակալությունը, իրանական բանակը նոր զորավարժություններ է սկսել երկրի հյուսիսային սահմաններում, այսինքն՝ «կովկասի-թաթարստանի» հետ սահմաններում: Իրանի բանակի ցամաքային զորքերի հրամանատար, բրիգադի գեներալ Կիումարս Հեյդարին ասել է, որ զորավարժությունները տեղի կունենան Իսլամական Հանրապետության հյուսիսարևմտյան շրջաններում: «Հայբարի նվաճողները» կոչվող զորավարժություններին կներգրավվեն հրետանի, զրահատեխնիկա, անօդաչու թռչող սարքեր և ուղղաթիռներ: Ուսումնական վարժանքների նպատակը Իրանի զինված ուժերի մարտունակության մակարդակի ստուգումը և բարձրացումն է, ինչպես նաև մարտական պայմաններին հնարավորինս մոտ ռազմական տեխնիկայի փորձարկում… Այս փաստերը կստիպեն թե՛ Ի. Ալիևին և թե՛ երևանյան կառավարիչներին երկար մտածել…
Սերգեյ Շաքարյանց