Իրանն ընտրել է Թուրքիայի դեմ վրեժխնդրության վայրը

«Կովկասյան թաթարները» չեն դադարեցնում պատերազմը մեր երկրի սահմաններին և իրականում բանի տեղ չեն դնում Ռուսաստանի ԱԳՆ «խաղաղասիրական», ինչպես նաև տարբեր երկրների և միջազգային կազմակերպությունների կոչերը՝ պատերազմական գործողությունները դադարեցնելու մասին: Դա տեղի է ունենում այն ​​պատճառով, որ Երևանում դեռ նստած են «թագավորական գահին» այն ուժերը, որոնք Ալիևների հետ միասին աշխատում են պանթուրքիզմի և նրա հետևում կանգնած ուժերի համար: Այսինքն՝ ԱՄՆ-ի, Իսրայելի և Անգլիայի համար: Ստեղծված իրավիճակով պայմանավորված, մենք հերթական անգամ ստիպված ենք դիմել իրանական գործոնին: Բայց նախ՝ տեղեկությունների մասին, որոնք ստիպեցին մեզ նորից հայացք նետել դեպի Թեհրան:

Բանն այն է, որ Իրանի ԱԳՆ-ը վերջերս շատ ժամանակ էր տրամադրել Հայաստանի դեմ «կովկասյան թաթարների» կողմից սանձազերծված պատերազմի թեմային: 2021 թվականի հուլիսի 29-ին Իրանի ԱԳՆ խոսնակ Սեյեդ Սաիդ Խատիբզոդան ափսոսանք հայտնեց «Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտության» վերջին սրման պատճառով զոհերի համար, ընդգծելով խաղաղությունը խթանելու Իրանի պատրաստակամությունը: Խոսելով տարածաշրջանի իրավիճակի վերաբերյալ` նա մտահոգություն հայտնեց ընդհանուր սահմաններին «կովկասյան թաթարների» և Հայաստանի զորքերի միջև սահմանային բախումների շարունակման վերաբերյալ: Այլ կերպ ասած, Խատիբզոդան բախումներ նկատի ուներ ոչ միայն Գեղարքունիքի մարզում, այլև Սյունիքում, ինչպես նաև Երասխի ուղղությամբ, այսինքն՝ Նախիջևանի կողմից: Իրանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակը ափսոսանք է հայտնել երկու երկրներից մարդկանց զոհվելու և վիրավորների կապակցությամբ և կոչ է արել երկու կողմերին զսպվածություն ցուցաբերել ու ընդգծելով սահմանային վեճերի խաղաղ կարգավորման անհրաժեշտությունը:

Բացի դրանից, Խատիբզոդան նաև նշել է, որ երկու երկրներն էլ պետք է հաղթահարեն լարվածությունն ու հակամարտությունները, ինչպես նաև բոլոր կողմերը պետք է հարգեն  միջազգայնորեն ճանաչված սահմանները: Նա ևս մեկ անգամ շեշտելով Անդրկովկասի տարածաշրջանում հավերժական խաղաղության հնարավորինս շուտ նվաճման անհրաժեշտությունը, հայտնելել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության պատրաստակամությունը` օգնելու Հայաստանին և «կովկասյան թաթարներին» տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն հաստատելու հարցում:

Սա ոչ միայն պաշտոնական Թեհրանի մտահոգությունն է՝ կապված նոր պատերազմի հետ: Սա շատ հստակ ազդանշան է Իրանից և Ռուսաստանին, և Արևմուտքին, որ Թուրքիային և Բաքվին բացահայտ թողտվությունը և «պասիվ» օգնության քաղաքականությունը շարունակելու դեպքում Իրանը պատրաստ է ակտիվորեն միջամտել, նույնիսկ «աջակցության» կամ «տարածաշրջանում տևական խաղաղության հաստատմանն ուղղված օգնության» կարգախոսի ներքո: Առայժմ մի կողմ թողնենք «միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների» հիշատակումը, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ հենց Իրանում, ոչ բոլոր պետական ​​գրասենյակներում են համակերպվել են այն փաստի հետ, որ կեղծ-ադրբեժանը շարունակում է գոյություն ունենալ: Այսպիսով, Իրանի ղեկավարության խաղադրույքը պարզ է. Ռուսաստանը և Արևմուտքը, Անկարայի և Բաքվի քայլերին չդիմադրելու քաղաքականության շարունակելու դեպքում, անշուշտ, կբախվեն Իրանի պատասխան «միջոցառումների» հետ՝ թե՛ Հայաստանի, թե՛«կովկասյան թաթարների» նկատմամբ: Բայց հնարավոր է և Իրանի դաշնակցի՝ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության (ՉԺՀ) կողմից:

Թե կոնկրետ ինչպես Իրանը «պատրաստ կլինի օգնել կայուն խաղաղության հաստատմանը», մենք դեռ չենք կարող կանխատեսել: Բայց աշխարհը գիտի, որ շատ տարածված մեթոդներից մեկն այն է, որ ինչ-որ երկիր սեփական (տվյալ դեպքում ՝ իրանական) զորքերը բերում է այնտեղ, որտեղ մարտեր են ընթանում: Դե քանի որ ռուս զինվորականները, հետևելով նախագահ Վլադիմիր Պուտինի «ընդհանուր կուրսին», վախենում են «նեղացնել Պուտինի եղբայրներին» ի դեմս Թուրքիայի և «կրտսեր թուրքերի»՝ և կրակ չեն բացում «կովկասյան թաթարների» ավազակային խմբավորումների վրա, ապա այս առումով Իրանի «ձեռքերը կապված չեն»: Եվ, Ռուսաստանի հովանու ներքո, Թուրքիայի՝  Հյուսիսային Սիրիայում «տնտեսվարության» համար, այդպես ասած, վրեժխնդրությունը վաղուց է հասունացել. Իրանը նաև Մերձավոր Արևելքում դադարում է թաքցնել այն փաստը, որ թուրքերի «ներկայությունը» այն տարածքում, որտեղ Իրանը բացահայտ շահեր ունի, արդեն «ձանձրացնում է» պաշտոնական Թեհրանին: Այնպես որ, չպետք է բացառել, որ արդեն ընտրվել է Թուրքիայի դեմ վրեժխնդրության վայր՝ դա Հայաստանի և «կովկասյան թաթարների» զորքերի շփման գիծ է…

Սերգեյ Շաքարյանց