Ղարաբաղյան հակամարտությունը հասավ Եվրոպա․ «Կոմերսանտ»

«Կոմերսանտ» պարբերականը անդրադարձել է ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի այցելությանը Հարավային Կովկաս՝ Երևան, ապա Բաքու։

«ԵՄ խորհրդի ղեկավարի այցը տեղի է ունենում հայ-ադրբեջանական սահմանին նոր բախումների և կողմերի կոշտ հռետորաբանության ֆոնին, ինչը հանգեցրեց նոյեմբերին եռակողմ հայտարարության ստորագրումից ի վեր հակամարտության գոտում ամենալուրջ սրմանը: Հակամարտության վերսկսման սպառնալիքն ավելի ու ավելի իրական է դառնում` կապված առանցքային խնդրի` Ղարաբաղի կարգավիճակի շուրջ կողմերի հիմնարար տարաձայնությունների հետ: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարում է, որ Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցն ամբողջությամբ ու անվերադարձ փակվել է»,-գրում է կայքը։

Նշվում է, որ ԵՄ խորհրդի ղեկավար Չարլզ Միշելի ուղևորությունը Անդրկովկաս անցած ուրբաթ հատուկ նշանակություն ստացավ ղարաբաղյան կարգավորման համար` «կապված հայ-ադրբեջանական սահմանին կրակոցների անսպասելի վերսկսման հետ, ինչը չէր եղել այս մասշտաբներով անցած տարվա նոյեմբերից:

«Հունիսի 14-ից, երբ ՀՀ ՊՆ-ը հայտարարեց ադրբեջանական կողմից կրակոցների արդյունքում հայ զինծառայողի մահվան մասին, և Ադրբեջանի ՊՆ-ը պատասխանեց դրան՝ մեղադրելով Հայաստանի զինված ուժերին ադրբեջանական զինուժի դիրքերը գնդակոծելու և ադրբեջանցի զինծառայողի վիրավորելու, Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ Հայաստանի սահմանին կրակոցները տեղի են ունենում գրեթե ամեն օր:

ԵՄ խորհրդի ղեկավարի Երևան ժամանելուց հետո բախումները շարունակվեցին:

«Հուլիսի 17-ին՝ ժամը 13:30-ից, Ադրբեջանի զինված ուժերը պարբերաբար կրակ են բացում հայ-ադրբեջանական սահմանի Երասխ հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ: Հայկական կողմը պատասխան միջոցներ է ձեռնարկել»,- ասաց ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը, երբ ԵՄ խորհրդի ղեկավարը բանակցում էր երկրի նախագահ Արմեն Սարգսյանի ու վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հետ։

Վկայությունը, որ Հայաստանում արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո Երևանում կրքերը չեն հանդարտվում, դարձավ ոստիկանության վճռական գործողությունների պատճառով ոչ մեծաքանակ, բայց աղմկոտ բողոքի ակցիան ընդդիմադիր Դաշնակցություն կուսակցության կողմից՝ Չարլզ Միշելի առաքելության դեմ կառավարության դիմաց։

Եվրոպական խորհրդի ղեկավարին դիմավորելով «Ամոթ» բացականչություններով՝ հավաքվածները հայտարարեցին, որ «Եվրոպան փորձում է գնել Հայաստանը և նրան պարտադրել իր օրակարգը»՝ հնարք համարելով ԵՄ-ի՝ Հայաստանին ֆինանսական օգնություն տրամադրելու 2.6 միլիարդ եվրո ծրագիրը»,-գրում է կայքը:

Նշվում է, որ Դաշնակցություն կուսակցությունը, ինչպես Հայաստանի ընդդիմադիր այլ ուժեր, դեմ են սահմանների սահմանազատմանը, տրանսպորտային հաղորդակցության բացմանը և անցած տարվա նոյեմբերի եռակողմ հայտարարությամբ նախատեսված այլ քայլերին՝ համարելով, որ դրանք չեն համապատասխանում երկրի ազգային շահերին:

«Մինչդեռ, շաբաթ օրը Երևանում Շառլ Միշելի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում Բաքվին ուղղված նոր մեղադրանքների երկար ցուցակը հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ եռակողմ հայտարարության ստորագրողներից մեկը՝ նախագահներ Պուտինի և Ալիևի հետ միասին։

«Ոչ պաշտոնական աղբյուրներից ստացված տեղեկատվության համաձայն ՝ Ադրբեջանը մտադիր է նոր ռազմական բախումներ հրահրել Արցախում և հայ-ադրբեջանական սահմանին, որի դրսևորումը մենք տեսնում ենք այսօր հայ-ադրբեջանական սահմանի Նախիջևանի հատվածում: Ադրբեջանի կողմից հրահրված միջադեպերը թույլ չեն տալիս աշխատանքներ սկսել սահմանի սահմանազատման և սահմանագծման ուղղությամբ»,- Շառլ Միշելին ասաց Նիկոլ Փաշինյանը։

Փաշինյանի խոսքով, խախտելով եռակողմ պայմանագրերը` «Ադրբեջանը ոչ միայն սպառնում է օկուպացնել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը, այլև հրաժարվում է Հայաստանին տրամադրել միջանցք Հայաստան-Վրաստան-Ադրբեջան-Ռուսաստան երկաթուղու գործարկման համար»:

Ինչպես գրում է կայքը, Փաշինյանը չի սահմանափակվել միայն վերջին օրերի և շաբաթների իրադարձությունների հիշատակմամբ:

«Երբ մենք ուսումնասիրում ենք Ադրբեջանի քաղաքականությունը, տեսնում ենք, որ նա տարածքային պահանջներ ունի իր հարևանների մեծ մասի նկատմամբ: Հարցն այստեղ միայն Հայաստանը չէ: Հիմա նրանք խոսում են «Արևմտյան Ադրբեջանի» մասին, ունեն «Հարավային Ադրբեջան», «Հյուսիս-Արևմտյան Ադրբեջան» և այլն: «Ադրբեջանցիների» ցուցակը շատ լայն է, և ես կարծում եմ, որ սա սպառնալիք է ոչ միայն Հայաստանի անվտանգության, այլև ամբողջ տարածաշրջանի համար», – ասաց Նիկոլ Փաշինյանը:

Պարոն Փաշինյանը, մեղադրելով Բաքվին ներկա սրման մեջ, հայտարարեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում բանակցային գործընթաց անցկացնելու պատրաստակամության մասին՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վերջնական կարգավորման համար»,-գրում է կայքը:

Նշվում է, որ իր հերթին, Շառլ Միշելը հաստատեց ԵՄ պատրաստակամությունը` Երևանին ֆինանսական օգնություն ցուցաբերել, ինչպես նաև հայտարարեց Բրյուսելի պատրաստակամությունը` աջակցելու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքին ղարաբաղյան կարգավորման հարցում:

«Մենք ձեր կողքին ենք և հաստատում ենք մեր պատրաստակամությունը Հայաստանին 2.6 միլիարդ եվրոյի ֆինանսական փաթեթի տրամադրումը` Հայաստանի առաջնահերթությունները խթանելու համար` ենթակառուցվածքների զարգացում, թվային օրակարգ, կլիմա, տրանսպորտ, ժողովրդավարական բարեփոխումներ», – մեջբերվում է Միշելի խոսքերն ու ներկայացվում ԵՄ խորհրդի նախագահի՝  ղարաբաղյան կարգավորման համար անհրաժեշտ 4 կետերը՝  ագրեսիվ հռետորաբանության մերժում, սահմանների սահմանազատում, համագործակցություն տրանսպորտի ոլորտում և տարածաշրջանային նախագծերում,  խաղաղ բանակցությունների անցկացում՝ քննարկելու Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը:

«Մինչդեռ, Նիկոլ Փաշինյանի՝ Բաքվին ուղղված մեղադրանքները, որոնք հնչեցին Երևանում կայացած մամուլի ասուլիսում, առաջացրին ադրբեջանական կողմի վրդովմունքը, որն այն անվանեց «բացարձակ սուտ»:

Անցյալ տարվա նոյեմբերին եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո հակամարտության գոտում ամենալուրջ սրումը պայմանավորված էր կողմերի հիմնարար տարաձայնություններով առանցքային խնդրի` Ղարաբաղի կարգավիճակի շուրջ, որն ամենայն խստությամբ բացահայտվեց Հայաստանի խորհրդարանական ընտրություններից հետո:

Հատկանշական է, որ ԵՄ խորհրդի ղեկավար Չարլզ Միշելը որպես իր ծրագրի 4 կետերից մեկը նշեց Ղարաբաղի կարգավիճակի շուրջ բանակցությունները։

Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանի նախագահը բացառում է Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը քննարկելու ցանկացած հնարավորություն»,-գրում է կայքը, ներկայացնելով Ալիևի խոսքերը, թե «Լեռնային Ղարաբաղ չկա, կա Ղարաբաղ»։