Հնարավոր է, որ Լիբիայից հետո Ռուսաստանը և Թուրքիան «համաձայնության գան» նաև Սիրիայի հարցում
Մենք ստիպված կլինենք մեկ անգամ ևս անդրադառնալ անդրկուլիսային որոշ «համաձայնագրերի» թեմային. այս անգամ՝ ԱՄՆ / Արևմուտք (Իսրայելն ու Թուրքիան նույնպես ողջամտորեն ներառված են այստեղ) և Ռուսաստան: Արդեն գրել ենք, որ իրանցի բրիգադի գեներալ Մահդի Ռաբանին Մոսկվայում բարձրաձայնել է Թեհրանի առաջին պահանջը ինչպես Ռուսաստանի գերագույն իշխանությունից, այնպես էլ այլ «շահագրգիռ» երկրներից. ոչ տարածաշրջանային պետությունների բոլոր ռազմական զորամիավորումները պետք է դուրս գան ամբողջ Արևմտյան Ասիայից: Գեներալ Ռաբանիի այս խոսքերը համարել ենք որպես Իրանի Գերագույն գլխավոր հրամանատարի, այսինքն՝ Այաթոլլահ Սեյեդ Ալի Հոսեյնի Խամենեիի նախազգուշացում առաջին հերթին, դիմելով Ռուսաստանին և նրա նախագահին, այն մասին որ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի «սրտամոտ մտերմությունը» թուրք ֆաշիստ Էրդողանի հետ Իրանի համար ավելի անտանելի է ինչպես Սիրիայում և Իրաքում, այնպես էլ մեր Անդրկովկասում:
Եվ ահա արդյունքը: Ճիշտ է, նախագահ Պուտինը և ֆաշիստ Էրդողանը դեռ «ձևացնում են», որ չգիտեն կամ չեն հասկանում, թե ինչ է նշանակում «Արևմտյան Ասիա» տեղանունը. նրանք ջանասիրաբար խուսափում են Սիրիայի, Իրաքի և Անդրկովկասի թեմաներից, սակայն որոշել են «համաձայնության գալ»… Լիբիայի վերաբերյալ: Ցավոք, Կրեմլի և ֆաշիստական Թուրքիայի համար Լիբիան Արևմտյան Ասիայի մաս չէ, այն Հյուսիսային Աֆրիկան է, թեկուզ և Մերձավոր Արևելքի արաբական հատվածի մի մասն է: Հունիսի 23-ին ԱՄՆ պետդեպարտամենտի մամուլի ծառայությունը հաղորդել է, որ Ռուսաստանն ու Թուրքիան իբր համաձայն են Լիբիայից «օտար ուժերի դուրսբերման» թեման քննարկելու հնարավորությանը. «Սկզբունքորեն մենք գտնվում ենք մի իրավիճակում, որում և՛ թուրքերը, և՛ ռուսները համաձայնել են, թե դա կարող է լինել քննարկման առարկա: Եկեք խոսենք այն մասին, թե հնարավո՞ր է արդյոք վերցնել 300 սիրիացի մի կողմից և 300 սիրիացի մյուս կողմից, նրանց նստեցնել ինքնաթիռ և հասցնել ինչ-որ տեղ` որպես առաջին շոշափելի գործնական քայլ: Այս գործընթացը միշտ քայլ առ քայլ է ընթանում»: ԱՄՆ պետդեպարտամենտի արձագանքը կապված է այն փաստի հետ, որ հունիսի 23-ին Բեռլինում տեղի է ունեցել Լիբիայի վերաբերյալ միջազգային խորհրդաժողով Ալժիրի, Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի, Եգիպտոսի, Իտալիայի, Չինաստանի, Մարոկոյի, Նիդեռլանդների, Կոնգոյի Հանրապետության (Աֆրիկա), Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի, Թունիսի, Թուրքիայի, Ֆրանսիայի, Շվեյցարիայի, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի, Աֆրիկայի միության, Եվրամիության (ԵՄ), Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) պատվիրակությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Միևնույն ժամանակ, աշխարհը գիտի, որ Ռուսաստանի կառավարությունը բազմիցս շեշտել է, որ Լիբիայում ռուս զինվորականներ չկան: Ինչպես մարտի վերջին նշել է ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի Դաշնության մշտական ներկայացուցիչ Վասիլի Նեբենզյան, եթե ՌԴ քաղաքացիներից որևէ մեկը «գտնվում է Լիբիայում, ապա նրանք չեն ներկայացնում Ռուսաստանի պետությունը»: Սակայն իրեն մոտավորապես նույն կերպ է դրսևորում ֆաշիստական Թուրքիան. այնտեղ «թուրքական բանակ» չկա, կան միայն «թուրք հրահանգիչներ»՝ ամերիկամետ կառավարության հետ համաձայնեցված: Այնուամենայնիվ, համաշխարհային լրատվամիջոցները առաջին տարին չէ, որ պնդում են, թե Լիբիայում «պրոքսի պատերազմ» է ընթանում Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև, քանի որ Լիբիայի ընդդիմության ռազմական թևի ներկայացուցիչ, ֆերլդմարշալ Խալիֆա Բելկասիմ Հաֆթարը այցելել էր Մոսկվա առնվազն 5 անգամ և անընդհատ ստացել է ռազմական օգնություն, տարբեր զենքեր, էլ չենք խոսում այն մասին, որ արևմտյան լրատվամիջոցներում նյութերը լի են զեկույցներով, որոնք պնդում են, որ «Վագներ» մասնավոր ռազմական ընկերության (ՄՌԸ) ռուս վարձկանները կռվում են ֆերլդմարշալ Հաֆթարի կողմից: Մենք տեսնում ենք, որ թուրքերը ասում են, իբր իրենք Լիբիայում ունեն միայն «ռազմական հրահանգիչներ»՝ կրկնելով այն, թե ինչպես Ռուսաստանն ու Իրանը ասում են, թե Իրաքում և Սիրիայում ունեն միայն «ռազմական հրահանգիչներ», և հենց Իրաքի ու Սիրիայի կառավարությունների հրավերով:
Այնուամենայնիվ, ըստ ամենայնի, ռուսները հասկանում են, որ շատ երկար ժամանակ նրանք չեն կարողանա անտեսել Իրանի պահանջները նախագահ այաթոլլահ Սեյեդ Էբրահիմ Ռաիսիի օրոք և արդեն սկսում են պատրաստվել որոշ իրադարձությունների նաև Սիրիայում: Եվ այս մասին աշխարհն իմացել է հունիսի 25-ին`հենց Ռուսաստանից: Ռուսաստանն առաջին անգամ Սիրիայում գտնվող Խմեյմիմ ավիաբազա է տեղափոխել ՄիԳ -31Կ երկու կործանիչ, որոնք կարող են «Կինժալ» գերձայնային հրթիռներ կրել, այդ օրը լրագրոհներին հայտնել են ՌԴ ՊՆ-ում։ Ըստ ՌԴ Պաշտպանության նախարարության տվյալների՝ հունիսի 25-ին սկսվել է Միջերկրական ծովում Ռուսաստանի ռազմածովային ուժերի մշտական օպերատիվ կազմավորման և Ռուսաստանի օդատիեզերական ուժերի ավիացիայի համատեղ զորավարժությունները. «Սիրիայի ռուսական «Խմեյմիմ» ավիաբազայում անցկացվող զորավարժությունների շրջանակներում Ռուսաստանի օդանավակայաններից իրականացվել է զույգ ՄիԳ -31Կ ինքնաթիռների թռիչք, որոնք հնարավորություն ունեն օգտագործել «Կինժալ» համակարգի նորագույն գերձայնային հրթիռները»: Ինչպես հայտնել է ՄիԳ-31Կ անձնակազմի հրամանատարներից մեկը՝ հրամանատարության հրամանով գերձայնային հրթիռների կրիչները «ուսումնական առաջադրանքներ» կկատարեն Սիրիայում: «Նոր գոտին հարմարավետորեն դիմավորել է, վայրէջքը՝ սահուն: Գործիքային մոտեցման (վայրէջքի) համակարգերն ու աերոդրոմը ապահովում են առաջադրանքների կատարումը ինչպես պարզ, այնպես էլ բարդ օդերևութաբանական պայմաններում`օր ու գիշեր», – հավելել է նա:
Հայտնի է նաև, որ մայիսին Խմեյմիմ ավիաբազայում ավարտվեց երկրորդ թռիչքուղու վերակառուցումը ծածկույթի ամբողջական փոխարինմամբ և նոր լուսազդանշանային և ռադիոտեխնիկական սարքավորումների տեղադրմամբ: Իր երկարության մեծացման շնորհիվ Ռուսաստանի օդատիեզերական ուժերի բոլոր տեսակի ինքնաթիռները, ներառյալ հեռահար ռազմավարական ռմբակոծիչները Տու-22M3 և կործանիչները ՄիԳ-31K, այժմ կարող են օգտագործվել ավիաբազայից՝ Միջերկրական ծովի ամբողջ տարածքում առաքելություններ կատարելու համար: Այսպես թե այնպես, ուսումնական կլինի ՄիԳ -31 Կ կործանիչների «առաջադրանքները», թե մարտական, սպառնալիքը, որ Սիրիայում ռուսները կսկսեն «Կինժալ» գերձայնային հրթիռների «գործնական» փորձարկումներ, կվախեցնի ոչ միայն Թուրքիայի, այլև Միացյալ Նահանգների զորքերին: Ահա կատարումը, կամ `Ռուսաստանի ցուցադրական քայլն այն պահանջի իրագործման ուղղությամբ, ինչը Մոսկվայում հնչեցրել է իրանցի բրիգադի գեներալ Ռաբանին: Եվ կարծում եմ՝ Հայաստանը (թերևս ավելի շատ Սփյուռքը) պիտի խնդրի Իրանին, որպեսզի Իրանի կառավարությունը շտապեցնի Պուտինին՝ Թուրքիային դուրս շպրտել Արցախից, Նախիջևանից, այսինքն՝ Հյուսիսային Իրանին սահմանակից տարածքներից…
Սերգեյ Շաքարյանց
