Զարիֆը գիտի, թե ինչ է պետք «Սյունիքում իրավիճակը կարգավորելու համար», իսկ Ռուսաստանը՝ ոչ
Զարմանալի է՝ բայց փաստ, որ ռուսները սկսում են գիտակցել, որ «կովկասի-թաթարստանին» «տրվելու» և կողմնապահություն ցուցադրելու, ինչպես նաև թուրքի խամաճիկ Փաշինյանի «վարկանիշի» պահելու հարցում իրենց «քաղաքական գիծը» պետք է ենթարկվի ճշգրտող կորեկցիայի: Դժվար է այլ պատճառով բացատրել, թե ինչու Իրանի արտգործնախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆի Երևան ժամանելու օրը, այսինքն`մայիսի 26-ին, Ռուսաստանը և նրա դեսպան Ս. Կոպիրկինը (պարզ է, որ տեղական գործիչների օգնությամբ .. .) որոշեցին Հայաստանի մայրաքաղաքում խորհրդաժողով անցկացնել՝ «Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակցի կերպարը ժամանակակից հայ հասարակության մեջ» թեմայով: Նշված են այս միջոցառման կազմակերպիչները` «Ինտեգրացիա և զարգացում» հետազոտական-վերլուծական կազմակերպություն և Եվրասիական փորձագիտական ակումբ: Եթե Հայաստանը չունենար դավաճանների կառավարություն, և եթե Ռուսաստանը 2020-ի վերջին «պասիվ» չտրամադրվեր Թուրքիայի և «կովկասի-թաթարստանի» հանդեպ, ապա նման միջոցառումը միայն ողջունելի կլիներ․․․ բայց ոչ հիմա։ Ի վերջո, մենք տեսնում ենք, թե Ռուսաստանն ինչպես է ակտիվորեն «փրկում» Բելառուսին և նրա նախագահին, որոնց Մոսկվան նույնպես հակված է համարել «ռազմավարական դաշնակիցներ»… Նման վերաբերմունքը բացակայում է Հայաստանի դեպքում…
Մենք կարևորելու ենք միայն այն, ինչը դեսպան Ս. Կոպիրկինն ասաց այս համաժողովում. «Ռուս-հայկական դաշնակցային հարաբերությունները չեն առաջացել վերջերս կամ ձևավորվել ինչ-որ քաղաքական գործիչների ցանկությամբ։ Մեր հարաբերությունները ձևավորվել են համատեղ կյանքի և համատեղ զարգացման հարյուրամյակների ընթացքում»: Ո՞վ կարող է վիճել, պարոն Կոպիրկին: Մենք՝ հայերս չէ, որ «հավասարապես սիրում ենք» ռուսներին և կովկասյան թաթարներին՝ թուրքերի հետ միասին… Սա ձեր հերթական (ըստ երևույթին, 100 տարին մեկ անգամ …) «մոգությունն» է՝ արտահայտելու ձեր սերը թուրքերի և նրանց թափոնների նկատմամբ… Ըստ Ռուսաստանի դեսպանի, այդ հարաբերություններն այսօր լիովին խաղում են իրենց դերը, և Ռուսաստանը, և Հայաստանը կապված են շատ սերտ կապերով` մարդկային, տնտեսական և այլն: «Մեր հարաբերություններն այլընտրանք չունեն: Մեզ շատ բան է միավորում։ Եվ դա չպետք է մոռանալ հատկապես հիմա՝ այս դժվարին պահին, Հայաստանի Հանրապետության կյանքի ու զարգացման շատ բարդ փուլում։ Այն փորձությունները, որոնցով անցնում է հայ ժողովուրդը, լիովին ցուցադրում են մեր դաշնակցային հարաբերությունների որակը,- ընդգծեց Կոպիրկինը: – Ես կոչ եմ անում ձեզ, ընդունել, որ միակ երկիրը, որը գործնական օգնություն է ցուցաբերել և ցուցաբերում այդ կրիտիկական իրավիճակում, Ռուսաստանն է: Շատ մեծ ջանքեր են գործադրվել և հիմա էլ գործադրվում են Ղարաբաղը խաղաղ կյանքի և նրա հետագա զարգացման համար։ Մենք մեծ նշանակություն ենք տալիս, որ Հայաստանի բնակչությունը ավելի արագ հաղթահարի պատերազմի հասցրած սթրեսը:- Այս ճանապարհին,- շարունակեց նա,- լուրջ քայլեր են ձեռնարկվում երկկողմ հարաբերությունների խորացման ուղղությամբ, աշխատանքները սկսվել են եռակողմ ձևաչափով, և անվտանգության ապահովման գործում կարևոր դեր ունի նաև ռուսական ռազմաբազան: Ռուսաստանը ակտիվ ջանքեր է գործադրում Սյունիքում իրավիճակը կարգավորելու համար: Այս բոլոր ասպեկտները ցուցիչ են և ցույց են տալիս մեր մոտեցումը դաշնակցային հարցերին», – ասաց նա:
Կոպիրկին – ՁԵՐ ՋԱՆՔԵՐԸ պետք չեն «Սյունիքի իրավիճակը կարգավորելու համար»: Գիտե՞ք՝ թե ինչու: Որովհետև, եթե Ռուսաստանը «չհանգստացնի» թուրքերին ու կովկասյան թաթարներին, ապա ԱՅԼ ՏԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ կանեն դա: Պետություններ, որոնց հետ Ռուսաստանը լավ հարաբերությունների մեջ է, բայց որոնք չեն ընդունում և չեն ընդունի ձեր խունջիկ գալը թուրքերի ու կովկասյան թաթարների առաջ: Եվ այս տեսակետից՝ Կոպիրկին, ուշադիր կարդացեք այն, ինչ ասաց իրանցի արտգործնախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը մայիսի 26-ին Երևանում՝ Հայաստանի արտգործնախարարի պաշտոնակատար Արա Այվազյանի հետ բանակցությունների ընթացքում: Նրա խոսքերով, Իրանը շատ մտահոգված է վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում Հայաստանի սահմանին սրացումներով: «Մենք բազմիցս զգուշացրել ենք, որ զսպվածություն ցուցաբերվի և հարգվի ինքնիշխանությունը», – ասաց նա: Նկատելով, որ Հայաստանի սահմանին նոր ճգնաժամի լուծման ուղղությամբ Իրանը հատուկ ջանքեր է գործադրել, Զարիֆը նշել է, որ մասնավորապես, հատուկ բանագնացին՝ Իրանի ԱԳ նախարարի տեղակալին գործուղել է տարածաշրջան։ «Կոնկրետ իմ այս այցի նպատակը հետևյալն է, որ ջանքեր գործադրեմ՝ որպես հարևան երկրի ներկայացուցիչ, կարողանանք օգտակար լինել, որպեսզի նմանատիպ սրացումները լուծում ստանան,- ասաց Զարիֆը։ – Հուսով եմ, որ կկարողանանք տարբերակներ գտնել վերջին ժամանակահատվածում սրված իրավիճակը կարգավորելու համար: Մենք ընդգծել ենք և դարձյալ ընդգծում ենք, որ միջազգայնորեն ճանաչված սահմանները, ինչպես նաև տարածքային ամբողջականությունը, մեր կարմիր գիծն է: Իրանը հարգում է բոլոր երկրների ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը: Իրանի քաղաքականությունը միշտ ուղղված է եղել տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության պահպանմանը»:
Ո՞րն է «կարմիր գիծը Իրանի համար», պարոն Կոպիրկին, ի՞նչ եք կարծում: Մենք ձեզ կասենք, թե ինչ է մտածում Իրանը. ոչ մի «միջանցք» (բացառությամբ Պարսից ծոցի – Սև ծովի միջանցքը) Հայաստանի տարածքով, ոչ մի առևտուր Հայաստանի տարածքի հողերի շուրջ՝ թուրքերի և կովկասյան թաթարների օգտին: Այնպես որ, եթե Ռուսաստանն իսկապես ցանկանում է «լուծել իրավիճակը Սյունիքում» (բայց հիմա՝ և՛ Գեղարքունիքում, և՛ Տավուշում և այլն … էլ չենք խոսում օկուպացված Արցախի մասին), ապա Լավրովին կամ մեկ ուրիշին բավական է նման բան ասել՝ ինչ ասաց Զարիֆը. թուրքեր և կովկասյան թաթարներ, դուրս ՛կորեք Հայաստանից: ..
Սերգեյ Շաքարյանց
