Էրդողանը ժամանակակից Էնվերն է, ուստի կրկին անհրաժեշտ է «Նեմեսիս» գործողությունը

Վերջերս ռուսական կայքերից մեկում կարդացի ոմն Պյոտր Մակեդոնցևի վերլուծական նյութ՝ «Էնվեր փաշայի ճանապարհով. թուրքական երթը Բաքվում և դրա հետևանքները Ռուսաստանի համար» խորագրի ներքո: Հոդվածն ամբողջությամբ չեմ թարգմանի, ուղղակի նշեմ, որ այստեղ գլխավորն այն է, որ Ռուսաստանում փորձագետները լսել և զգուշացել են. ժամանակակից «Էնվեր փաշան» այժմ նույնպես համարձակորեն քայլում է որպես «Պուտինի ընկեր»: Խոսքը, իհարկե, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի մասին է: Նոյեմբերի 10-ին ժամանակակից «Էնվեր փաշան» հայտարարել է. «Ղարաբաղը կրկին դարձել է ադրբեջանական: Մամեդ Էմին Ռասուլզադեի, Էնվեր փաշայի, Նուրի փաշայի, Հուսեյն Ջավիդի, Ահմեդ Ջավադի և ազգային առաջնորդ Հեյդար Ալիևի հոգիները վերակենդանացել են: Եղբայրների ուրախությունը Ադրբեջանում նաև մեր ուրախությունն ու հպարտությունն է: Հուսով եմ, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը կշարունակեն կերտել ընդհանուր ապագա»:

Նախ մեր՝ հայ ազգի մասին: Լսիր, Փաշինյան-«փաշա», դո՞ւ էիր ակտիվորեն քարոզում, թե ձգտում ես այնպիսի «կարգավորման», որն ընդունելի կլիներ կովկասյան թաթարների համար: Թե՞ դու ափալ-թափալ դուրս էիր տալիս, որ կարգավորումը պետք է ընդունելի լինի և՛ Հայաստանի, և՛ Արցախի համար, իսկ կովկասյան թաթարների համար՝ ամենավերջին հերթին: Տես, Փաշինյան-«փաշա»՝ Թուրքիայի և կովկասյան թաթարների համար «ընդհանուր ուրախություն» է։ Ի՞նչ ուրախություն ես դու բերել Հայաստանին և Արցախին: Վաճառված հողեր և զինվորների ու սպաների դիակներ՝ «որպես Ամանորյա նվեր» նրանց ընտանիքների համա՞ր: Փաշինյան-«փաշա», դու նույնիսկ գերազանցել ես հրեա դյոնմեների՝ հայ ժողովրդի դահիճներ Էնվեր և Նուրի փաշաներին: Դու է՞լ ես հրեա դյոնմե (հավատափոխ, իսլամացած հրեա.- Խմբ.), այ Փաշինյան-«փաշա»: Քանի դեռ ժամանակ կա՝ ինքդ խոստովանիր, ինքնախոստովանականը հնարավոր է՝ հաշվի առնվի, երբ Տրիբունալը որոշի քո պատժի չափը: Իսկ Տրիբունալ, անշուշտ, լինելու է. Հայոց ցեղասպանությանը մասնակցելը տվյալ դեպքում գրեթե կասկած չի հարուցում:

Այսպիսով, ժամանակակից «Էնվեր փաշան» դեկտեմբերի 10-ին Բաքվում կրկին հիշել է հայ ազգի դահիճների անունները՝ երկու հրեա դյոնմեերի՝ Էնվեր և Նուրի փաշաներին: Նուրի փաշան նույն հրեան դյոնմե է, որը, լինելով բրիտանական գաղտնի ծառայության գործակալ, 1918-ին մասնակցել է կեղծ պետության ստեղծմանը, որին տրվել է Իրանից գողացված տեղանուն՝ «Ադրբեջան»: 1918 թվականից ի վեր Կովկասում հայերի դժբախտություններն ու հոգսերը միլիոն անգամ ավելացել են: Բայց նաև մյուսները, որոնց մասին Էրդողանը հիշատակեց նոյեմբերի 10-ին, անմիջականորեն կապված են Անդրկովկասի և ժամանակակից քաղաքական գործընթացների հետագա զարգացման հետ. Ռասուլզադեն՝ ֆաշիստական ​​«Մուսավաթ» կուսակցության և, այսպես կոչված, «Ադրբեջանի ժողովրդավարական հանրապետության» առաջնորդներից է, ի դեպ, նույնպես հրեա դյոնմե է: Հուսեյն Ջավիդն ու Ահմեդ Ջավադը՝ կովկասյան թաթարների բանաստեղծներ են, թուրքերի հետ կովկասյան թաթարների միության կողմնակիցներ:

Բայց ի՞նչն է այդպես շատ զգուշացրել ժամանակակից ռուս փորձագետներին, ա՞յն, որ Էրդողանը մեկ ամսվա ընթացքում երկու անգամ հիշեց հրեաներին՝ Էնվեր փաշային և Նուրի փաշային: Ես ուզում եմ հիշեցնել Ռուսաստանի այն քաղաքացիներին, ովքեր սիրում են «սև խավիարի փող» և աղոթում են «եղբայր Էրդողանի» համար. նախ, հրեա Էնվեր փաշան Թուրքիայի ռազմական նախարարն էր և Օսմանյան կայսրությունը ներքաշեց Առաջին համաշխարհային պատերազմում՝ առասպելական «Մեծ Թուրան» ստեղծելու համար՝ Սուեզի ջրանցքից և Ադրիանուպոլիսից մինչև Կազան և Սամարղանդ: Իր եղբոր (հրեա) Նուրի փաշայի հետ նա նախաձեռնել է օսմանյան ինտերվենցիա Ռուսաստանում: Ճիշտ է, 1919 թ. նա փախավ Ռուսաստան՝ իր հրեա եղբայրների (բոլշևիկների) մոտ, նույնիսկ դարձավ «կարմիր հրամանատար», բայց երբ հասավ Թուրքեստան, նա անմիջապես դարձավ տեղի բասմաչների ավազակապետը և պատերազմ սկսեց նույն Ռուսաստանի դեմ: Պանթուրքիստներին միշտ էլ չէր հետաքրքրում՝ Ռուսաստանը կայսերակա՞ն, թե Ռուսաստանը «կարմիր» է, քանի որ իրենց «Մեծ Թուրանը» անհնար էր առանց ընդհանրապես սլավոնական պետականության կործանման: Այնպես որ, ամեն ինչ տրամաբանական է. սիոնիստ-պանթուրքիստական ​​«նախագծում» ներգրավված Թուրքիայից ժամանած մի դյոնմե հրեա պարտավոր էր նպաստել ոչ միայն հայերի, այլև Ռուսաստանի ոչնչացմանը: Սակայն 1922 թ. Օգոստոսի 4-ին, ժամանակակից Տաջիկստանի սահմաններում, հրեա Էնվեր փաշան մահապատժի ենթարկվեց (շաշկի հարվածով գլուխը մաս-մաս արվեց) «կարմիր բանակային», արցախահայ Հակոբ Մելքումյանցի (Յակով Մելքումով – ըստ ռուսական փաստաթղթերի) կողմից՝ «Նեմեսիս» գործողության շրջանակներում: Ի դեպ, նույն թվականին Թիֆլիսում մահապատժի ենթարկվեց մեկ այլ դյոնմե հրեա`«Սինոպի դահիճ /ղասաբ» Ջեմալ փաշան… Եվ վերստին` նույն «Նեմեսիսի» շրջանակներում:

Իսկ ինչ վերաբերում է Պյոտր Մակեդոնցևի հոդվածին, նախևառաջ, նյութից մեջբերում անենք, որն արժանի է ուշադրության. «Էրդողանի հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ Անկարան, ձեռք բերված արդյունքների ֆոնին, ցանկանում է Ադրբեջանը վերջապես վերածել Թուրքիայի մասնաճյուղի Անդրկովկասում և դրան տալ հակառուսական և մասամբ հակաիրանական ուղղվածություն»: Ճիշտ է, բավական էր՝ Էրդողանին հիշեր հրեա եղբայրներ, դյոնմեներ Էնվեր փաշային և Նուրի փաշային, և Ռուսաստանում անմիջապես գտնվեցին փորձագետներ, ովքեր հիշեցին,  թե ինչպես Էնվերը 1919-22 թթ. խաբեց «կարմիր իշխանության» հրեա բոլշևիկներին: Մակեդոնցևի հոդվածը ցույց է տալիս. Ռուսաստանի ժամանակակից քաղաքական վերնախավի ինչ-որ «խորքում» Էրդողանի կողմից խաբվելու վախը արթնացավ՝ ճիշտ այնպես, ինչպես Էնվեր փաշան խաբեց բոլշևիկներին:

Ամփոփելով, մեջբերենք  «Նեմեսիս» գործողության ղեկավարներից մեկի՝ Արշավիր Շիրակյանի հուշերից. «Մեր կազմակերպությունը ոչնչացման ծրագիր չունի: Այն իրականացնում է միայն այն անձանց պատիժը, որոնք հեռակա դատապարտվել են և մեղավոր են ճանաչվել զանգվածային սպանություններ կատարելու մեջ: Հայ դավաճանները համալրել են մեր ցուցակը»: Ժամանակակից հայ դավաճաններ,  ձեզ նույնպես սպասում է «Նեմեսիս» գործողությունը

Սերգեյ Շաքարյանց