Մեր հերոսները մեկուկես ամիս շրջապատված էին ներքին դավաճաններով, իսկ վարձկան ահաբեկիչները… Արցախից փախչում են Սիրիա
Թուրքիայի և անձամբ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի գործերում ինչ-որ բան չի ստացվում, նրա արկածախնդրային քաղաքականությունն Անդրկովկասում սկսում է ձախողվել: Ցավոք, այս մասին մեզ տեղեկացնում են դրսից, ոչ թե Հայաստանի ռազմական հետախուզության և ԱԱԾ պատասխանատու անձինք: Ըստ ամենայնի, վերջին երեք տարում «սորոսականները» դավաճան Փաշինյանի գլխավորությամբ ամբողջությամբ ոչնչացրել են մեր երկրի հետախուզական ծառայությունները… Ավելի քան 900 թուրքամետ ահաբեկիչ վարձկաններ Արցախում ռազմական գործողությունների ավարտից հետո «մի քանի ալիքներով» վերադարձել են Սիրիա՝ վկայակոչելով Լոնդոնում գործող ոչ կառավարական Մարդու իրավունքների սիրիական դիտարկման կենտրոնի (SOHR) տվյալները, դեկտեմբերի 2-ին գրել է «The Arab Weekly» թերթը: Վկայակոչելով «հավաստի աղբյուրները»՝ SOHR– ը պնդում է, որ Թուրքիայի կողմից աջակցվող սիրիացի ահաբեկիչ–թուրքոմանների նոր խմբաքանակներ (կան և՛արաբներ, և՛քրդեր…) վերադարձել են Սիրիա այն բանից հետո, երբ Անկարան «այլևս չի կարողացել նրանց պահել Ադրբեջանում»:
Ըստ կենտրոնի տվյալների՝ Արցախի Հանրապետության դեմ մարտերին մասնակցելու ուղարկվել էր ավելի քան 2580 սիրիացի ահաբեկիչ, որոնցից 293-ը սպանվել են: Նշվում է, որ ղարաբաղյան ճակատներից վերադարձած ահաբեկիչները տեղակայված են Սիրիայի հյուսիսային շրջաններում, որոնք գտնվում են թուրքական բանակի փաստացի վերահսկողության տակ, այդ թվում՝ Աֆրինը, Ջերաբլուսը և Ալ-Բաբը (Հալեպի նահանգ):
Շատ փորձագետներ այժմ պնդում են, որ ոչ Ռուսաստանը, ոչ էլ Իրանը չեն ընդունի Թուրքիայի մտադրությունները՝ կովկասյան թաթարների կողմից Արցախում վերահսկվող տարածքները «իրենց հավատարիմ սիրիացիներով» բնակեցնելու հարցում: Ռուսաստանը ի սկզբանե թույլ չի տա դա կամ ապագայում կձեռնարկի բոլոր անհրաժեշտ հակաահաբեկչական քայլերը: Եվ Իրանը պատրաստ է աջակցել Մոսկվային: Բանավեճը ծավալվել է այն բանից հետո, երբ վերջին օրերին մամուլում շրջանառվեցին լուրեր այն մասին, որ Թուրքիան սիրիացի թուրքոման-ահաբեկիչներին ընտանիքների հետ տեղափոխում է Արցախ, և նշվում է, որ գրանցված թուրքոմանների մեջ կան թուրքամետ ահաբեկիչների ընտանիքներ՝ սիրիացի զինված խմբավորումներից, որոնք գործում են Սիրիայի հյուսիս-արևմուտքում, ինչպիսիք են օրինակ՝ «Սուլթան Մուրադը», «Սուլեյման Շահը» և «Համզա բրիգադը»: Պնդվում էր նաև, որ Արցախում սիրիացի թուրքոմանների վերաբնակեցմամբ՝ հակամարտության տարածաշրջանում, Թուրքիայի իշխանությունները փորձում են արտագաղթի ֆոնին լուծել ժողովրդագրական հարցը իրենց օգտին: Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 13-ին լրագրողների համար ճեպազրույցում Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ «Ղարաբաղում վերջին ռազմական գործողությունների գոտուց ահաբեկիչները, ցավոք, ոչ մի տեղ չեն անհետացել, չեն գոլորշիացել»: Նրա խոսքերով՝ Ռուսաստանը Սիրիայից զինյալների վերաբերյալ ունեցել է և ունի կոնկրետ տեղեկություններ, որոնք հիմնված են առկա փաստերի վրա: «Մենք ելնում ենք այն ենթադրությունից, որ այս հարցը կլուծվի, և տարածաշրջանում խաղաղության մեջ հետաքրքրված բոլոր կողմերը պետք է ջանքեր գործադրեն այն լուծելու համար: Մեր կողմից ռազմական փորձագետները զբաղվում են դրանով, և այդ հարցը պահանջում է մասնագետների հատուկ աշխատանք», – նշել է Զախարովան:
Հիշեցնենք նաև, որ հոկտեմբերի 27-ին Երևանում կայացած մամուլի ասուլիսում Հայաստանի քննչական կոմիտեի քրեական գործերի վարչության պետ Ռաֆայել Վարդանյանը հայտարարել էր, որ Արցախի դեմ կովկասյան թաթարների կողմում կռվում են ահաբեկիչներ Սիրիայից և Պակիստանից, ինչպես նաև թուրք զինծառայողներ: Ըստ նրա խոսքերի՝ այս ամռանը Թուրքիայի ու «Բաքվի հանրապետության» համատեղ զորավարժություններից հետո Նախիջևանում և Գյանջայում մնացած մի քանի հարյուր թուրք զինծառայողներին հետագայում միացել է թուրքերի մի նոր խումբ։
Ինչո՞ւ են գրեթե հազար թուրքամետ ահաբեկիչներ այժմ նախընտրում փախչել Արցախից: Ի վերջո, մեր դավաճաններն իրենց հրամաններով, ինչպիսիք են՝ «հեռացեք Շուշիից», «մի կրակեք» և այլն, ըստ էության, ոչնչացրել են ԼՂՀ ՊԲ-ը: Արցախի ռազմաճակատներից վերադարձողները, ինչպիսիք են Արմեն (Սամվել) Մարտոյանը, Աբխազիայից կամավորներ և այլ անհատներ, պատմում են այնպիսի փաստերի մասին, որ սկսում ես զարմանալ. ինչպե՞ս դավաճանության և անկազմակերպության պայմաններում մեր զինվորներն ու սպաները կարողացան պահել պաշտպանությունը գրեթե մեկուկես ամիս: ԴԱ ՀԵՐՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆ Է: Զինվորներն ու սպաները, ըստ էության, կրկնակի շրջափակման մեջ էին. ներսից՝ դավաճաններով շրջապատված, իսկ արտաքին պարագծով՝ թուրքերով, ահաբեկիչներով:
Սերգեյ Շաքարյանց
