Ե՞րբ և ինչպե՞ս է լցվելու «ռուս-իրանական համբերությունը» Անդրկովկասում
Պատերազմը շատ անբարենպաստ է զարգանում Երևանի և Ստեփանակերտի «սորոսյան հեղափոխականների» համար. այդ իշխանություններին կարող է փրկել միայն ռազմական հաղթանակը: Իսկ մինչ այդ նրանք մանևրում և շահարկում են հասարակությունը Հայաստանում և Արցախում, ուշագրավ իրադարձություններ և հայտարարություններ են գալիս բառացիորեն մոլորակի բոլոր կետերից: Մենք արդեն գրել ենք, որ լիբանանյան «Al Mayadeen» թերթը վերջերս մերկացրել է Թուրքիային՝ նշելով, որ «որոշ բարձրաստիճան թուրք պաշտոնյաներ սկսել են ռազմական գործողությունների հրահրել Իրանի ադրբեջանցիներին՝ վկայակոչելով նրանց թյուրքական ծագումը»:
Նախազգուշացումները, որոնք մեկը մյուսի հետևից գալիս են հենց Թեհրանից, ուղղված են ոչ միայն, օրինակ, թուրքերին կամ կովկասյան թաթարներին, Հայաստանին կամ Արցախին: Չէ՞ որ, մի շարք մայրաքաղաքներում արդեն ուրախությամբ երազում են «Ջո Բայդենի դարաշրջանի» որոշակի ժամանակի մասին, որում նրանք մտադիր են վերափոխել աշխարհի քարտեզը: Նոյեմբերի 9-ին Իրանի արտաքին գործերի նախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը Իրանի բոլոր հարևաններին ասել է, որ Իսլամական Հանրապետությունը պատրաստ է լուծել տարաձայնությունները երկխոսության միջոցով նախագահական ընտրություններում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կրած պարտությունից հետո: «Անկեղծ ուղերձ մեր հարևաններին. Թրամփը կհեռանա 70 օր հետո: Բայց մենք հավերժ կմնանք այստեղ: Անվտանգության ապահովման համար օտարերկրացիների վրա խաղադրույք դնելը երբեք լավ խաղ չի լինում: Մենք ձեռք ենք մեկնում մեր հարևաններին երկխոսության համար՝ տարաձայնությունները լուծելու նպատակով: Միայն միասին կկարողանանք ավելի լավ ապագա կառուցել բոլորի համար», – հայտարարել է Զարիֆը, տեղեկացնում է «Tasnim News»- ը: Ի դեպ, նոյեմբերի 8-ին իր Twitter-ի մեկ այլ գրառման մեջ նա ասել է. «Ամերիկացի ժողովուրդը հայտնել է իր կամքը: Եվ աշխարհը հետևում է` տեսնելու, արդյոք նոր ղեկավարները կհրաժարվե՞ն հեռացող ռեժիմի սարսափելի անօրինական բռնությունից և կընդունեն բազմակողմանիությունը, համագործակցությունը և օրենքի հարգանքը: Իրանի գործողությունները մեծագույն նշանակություն ունեն՝ արժանապատվություն, շահեր և պատասխանատու դիվանագիտություն»:
Զարիֆի մեկնաբանություններն արվել են այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահի դեմոկրատ թեկնածու Ջո Բայդենը հավաքել է ընտրիչների 270 ձայն, որոնք անհրաժեշտ էին Թրամփին հեռացնելու և Միացյալ Նահանգների նոր նախագահ դառնալու համար: Սակայն շեշտենք. Իրանը չի շտապում, Թեհրանը դեռ ոչ մեկին չի շնորհավորել Միացյալ Նահանգներում, ի տարբերություն, օրինակ, Հայաստանի իշխանությունների, իրանցիները սառնասրտորեն սպասում են պաշտոնական հայտարարություններին Վաշինգտոնից:
Այնուամենայնիվ, Իրանի բոլոր հարևանները նախազգուշացվել են, այդ թվում`մենք, Էրդողանը և ալիևների կլանը: Եվ Պարսից ծոցի արաբները, և Պակիստանը, և Իսրայելը: Զարիֆի հայտարարության կապակցությամբ մենք հիշել ենք, թե ինչպես նոյեմբերի 5-ին Իրանի ԻՀՊԿ գլխավոր հրամանատար, գեներալ-մայոր Հոսեյն Սալամին, Ասլանդոզի սահմանամերձ շրջաններ, ինչպես նաև Իրանի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Արդաբիլ նահանգում գտնվող Միլ-Մողան ամբարտակի կատարված արտակարգ այցից հետո մի անգամ հայտարարել է, որ Իրանի սահմանների անվտանգությունը «կարմիր գիծ» է բոլոր իրանցիների համար, և Իրանը վճռականորեն կարձագանքի ցանկացած սպառնալիքի, հայտնում է Mehr News գործակալությունը: Սալամին նախազգուշացրել է բոլոր պատերազմող կողմերին՝ Իրանի անվտանգությանը սպառնալիք ստեղծելու մասին՝ ավելացնելով. «Չնայած անհրաժեշտ նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվել Իրանի սահմանների դեմ ցանկացած սպառնալիքին կամ ագրեսիային հաստատուն և ժամանակին արձագանքելու համար, մենք ևս մեկ անգամ զգուշացնում ենք ձեզ: Կայուն անվտանգությունը մեր կարմիր գիծն է. անվտանգության և սպառնալիքների ցանկացած ձև սահմաններին, որոնք կարող են վնասել մեր սիրելի ժողովրդի խաղաղությանը և անվտանգությանը, անընդունելի է»: Այժմ, ինչպես հայտնի է, կա՛մ թուրքերը, կա՛մ կովկասյան թաթարները «սխալմամբ» սկսել են խոցել ռուսական ռազմական ուղղաթիռները, ընդ որում՝ Նախիջևանի տարածքից: Կրկնենք մեր հարցը, որը տված է նաև Իրանի և Ռուսաստանի իշխանություններին. Ե՞ՐԲ և ինչպիսի՞ն է լինելու «ռուս-իրանական համբերության ավարտը» մեր Այսրկովկասում և, մասնավորապես, Արցախում ու «կովկասյան թաթարների խանությունում»: Չէ՞ որ Անկարան և Բաքուն բացահայտ կերպով ծաղրում են Իրանին և Ռուսաստանին:
Բայց, ի ցավ և ի մեծ վիշտ ամբողջ Հայ Ազգի, նոյեմբերի 9-ին ՀՀ ղեկավարությունը համաձայնեց ստորացուցիչ համաձայնագրի, և նշանակություն չունի, թե ինչ և ինչպես կբացատրեն կառավարությունն ու խորհրդարանը՝ իրենց արդարացնելու համար: Ուղղակի այնպիսի տպավորություն է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը կանխամտածված գնացել է այդպիսի ավարտի: Այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր ժողովուրդ արժանի է իր կառավարությանը…
Սերգեյ Շաքարյանց
