Ժամանակին իմ կողմից ղեկավարվող Նախագահին առընթեր ՔՀԻ-ը մշակել էր ԱՀ և ՀՀ միջև ռազմավարական համագործակցության համաձայնագրի տարբերակ, որը ներկայացնում եմ ստորև

Սիրելի՛ հայրենակիցներ, քանզի օրակարգ է իջել Հայաստան-Արցախ ռազմավարական համագործակցության հարցը, տեղեկացնում եմ, որ ժամանակին իմ կողմից ղեկավարվող Նախագահին առընթեր քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտը մշակել էր նման համաձայնագրի տարբերակ։ Այն ներկայացնում եմ ստորև, ուղղակի ԼՂՀ-ն հարկ է փոխարինել Արցախ ձևակերպմամբ։ Ներկայացնում եմ նաև համաձայնագրի ռուսերեն տարբերակը։

Նախագիծ

ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ  ՄԻՋԵՎ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը և Հայաստանի Հանրապետությունը (հետագայում՝ պայմանավորվող բարձր կողմեր),

– արտահայտելով երկու երկրների ժողովուրդների խաղաղ գոյակցության և անվտանգ ու կանխատեսելի ապագայի երաշխիքների ամրապնդման, մարդու հիմնարար իրավունքների ու ազատությունների ապահովման ու պաշտպանության ձգտումները,

– մտահոգություն արտահայտելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության դեռևս չճանաչված լինելու հետևանքով սոցիալ-տնտեսական, մշակութային, կրթական, հաղորդակցական, առողջապահական ու հումանիտար այլ ոլորտներում առկա սահմանափակումների առթիվ, և երկկողմ ու բազմակողմ հիմքերի վրա ձգտելով պայմաններ ստեղծելու այդ իրավունքների լիարժեք իրականացման համար,

– հաշվի առնելով, որ 1991 թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակումն ու 1991 թ. սեպտեմբերի 2-ից մինչև 1992 թ. հունվարի 6-ը նրա ձևավորման ընթացքն ամբողջովին համապատասխանում են միջազգային իրավունքին ու այն ժամանակ գործող խորհրդային օրենսդրությանը,

– ամրագրելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության դե-ֆակտո պետականության կայացումը, և նպատակ ունենալով համատեղ ուժերով բանակցային գործընթացի արդյունքում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության դե-յուրե ճանաչման ձեռքբերումն ու ժողովրդի անվտանգ զարգացման համար այլ միջազգային երաշխիքների ապահովումը,

– հաշվի առնելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Ազգային Ժողովի 2008 թ. ապրիլի 18-ի եզրակացությունը և Հայաստանի Հանրապետության Ազգային Ժողովի 2008 թ. ապրիլի 29-ի հայտարարությունը, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության Գերագույն Խորհրդի 1992 թ. հուլիսի 8-ի որոշումը «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում ստեղծված իրավիճակի մասին»,

– հավատարիմ մնալով 1994 թ. մայիսի 12-ին ձեռքբերված կրակի դադարեցման շուրջ եռակողմ համաձայնագրով Բարձր պայմանավորվող կողմերի ստանձնած պարտավորություններին,

– առաջնորդվելով ՄԱԿ-ի կանոնադրությամբ, Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրով, ինչպես նաև Քաղաքացիական ու քաղաքական իրավունքների միջազգային պակտով, Եվրոպայում անվտանգության ու համագործակցության խորհրդակցության Հելսինկյան ամփոփիչ ակտով,

– ձգտելով խաղաղ բանակցությունների, առանց ուժի կիրառման կամ դրա սպառնալիքի միջոցով հակամարտության համընդհանուր կարգավորմանը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ու Ադրբեջանի Հանրապետության միջև,

– առաջնորդվելով տարածաշրջանային կայունության, անվտանգության ու համագործակցության ապահովման ձգտումներով,

– կարևոր նշանակություն տալով միջազգային ասպարեզում համաձայնեցված ու համակարգված փոխգործակցությանը և անվտանգության ու հումանիտար ոլորտներում երրորդ կողմերի ու միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցությանը,

– պատասխանատվություն զգալով փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող բոլոր ոլորտներում երկկողմ հարաբերությունների պահպանման ու խորացման հարցում,

– վստահ լինելով, որ երկկողմ ռազմավարական համագործակցությունը հանդիսանում է երկու երկրների ապագա արդյունավետ զարգացման անհրաժեշտ պայման,

պայմանավորվում են հետևյալի մասին.

Հոդված 1.

Երկու պետությունների համագործակցությունը հիմնվում է իրավահավասարության, փոխադարձ հարգանքի ու գործընկերության սկզբունքների վրա:

Բարձր պայմանավորվող կողմերը՝ հավատարիմ լինելով ժողովրդավարությանն ու օրենքի գերակայությանը, համագործակցելու են ժողովրդավարական հասարակությունների կայացման իրականացման մեխանիզմների մշտական բարելավման, մարդու արժանապատվության, նրա ազատությունների ու իրավունքների երաշխավորման հարցերի շուրջ:

Բարձր պայմանավորվող կողմերը պահպանելու են հավատարմությունը տարածաշրջանային խաղաղությանը, անվտանգությանն ու կայունությանը, ինչպես նաև պետությունների իրավահավասարության հիման վրա համագործակցությանը, մարդու հիմնարար իրավունքների պահպանությանն ու հարգանքին:

Հոդված 2.

Առկա երկկողմ պայմանագրերի ու նոր պայմանագրերի ստորագրման հիման վրա Բարձր պայմանավորվող կողմերը ամրապնդելու ու խորացնելու են իրենց բնական հարաբերությունները և համագործակցությունը քաղաքական, իրավական, պաշտպանական, տնտեսական, մշակութային, հումանիտար, տեղեկատվական և փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ ոլորտներում:

Հոդված 3.

Երկկողմ ու բազմակողմ պայմանագրերի հիման վրա Բարձր պայմանավորվող կողմերն անհրաժեշտ պայմաններ կստեղծեն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության բնակչության սոցիալ-տնտեսական, կրթամշակութային ու այլ իրավունքների իրականացման սահմանափակումների հաղթահարման ուղղությամբ:

Հոդված 4.

Տարածաշրջանում խաղաղության պահպանման համար Բարձր պայմանավորվող կողմերը համատեղ անհրաժեշտ միջոցներ կձեռնարկեն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության բնակչությանն անմիջականորեն սպասնացող ցանկացած դրսևորման չեզոքացման ու համարժեք գործողությունների իրականացման ուղղությամբ:

Երկու երկրների իրավասու օրգաններն անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան համաձայնագրեր կստորագրեն տվյալ հոդվածով նախատեսված պարտավորությունների իրականացումն ապահովելու համար:

Հոդված 5.

Կողմերը ձեռնպահ կմնան այնպիսի միակողմանի գործողություններից, որոնք կարող են սպառնալ մյուս Բարձր պայմանավորվող կողմի ինքնավարությանը:

Մինչև հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության՝ որպես լիիրավ մասնակցի վերականգնումը, Հայաստանի Հանրապետությունը կարող է բանակցային գործընթացում ներկայացնել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության շահերն այն հարցերում, որոնց շուրջ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կողմից կստանա իրավասություն:

Անհրաժեշտության դեպքում միջազգային ասպարեզում ևս Հայաստանի Հանրապետությունը կարող է ներկայացնել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության շահերն այն հարցերում, որոնց շուրջ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կողմից կստանա իրավասություն:

Հոդված 6.

Բարձր պայմանավորվող կողմերը նպաստելու են իրենց Խորհրդարանական կապերի ընդլայնմանն ու խորհրդարանական երկկողմ հանձնաժողովի գործունեության հետագա ակտիվացմանը:

Հոդված 7.

Ներկա համաձայնագրի դրույթների կատարմանն ու հնարավոր վեճերի լուծմանն ուղղված գործունեության կոորդինացման համար Բարձր պայմանավորվող կողմերն անհրաժեշտության դեպքում ձևավորելու են համատեղ խորհրդարանական մարմիններ ու հանձնաժողովներ՝ ընդգրկելով երկու պետությունների իրավասու գերատեսչությունների ներկայացուցիչներին:

Հոդված 8.

Ներկա համաձայնագիրը չի շոշափում այլ պետությունների հետ կնքված պայմանագրերով ու համաձայնագրերով նախատեսված Բարձր պայմանավորվող կողմերի իրավունքներն ու պարտավորությունները, ինչպես նաև ուղղված չէ այլ պետությունների դեմ:

Հոդված 9.

Ներկա համաձայնագիրը ենթակա է վավերացման երկու երկրների Խորհրդարանների կողմից և ուժի մեջ է մտնում վավերացման հավատարմագրերի փոխանակման պահից, որը տեղի կունենա Ստեփանակերտ քաղաքում:

Հոդված 10.

Ներկա համաձայնագիրն անժամկետ է և գործում է մինչ այն պահը, քանի դեռ Բարձր պայմանավորվող կողմերից մեկը չի հայտարարել համաձայնագրի գոծողության դադարեցման մասին՝ այդ մասին գրավոր ձևով տեղեկացնելով մյուս Բարձր պայմանավորվող կողմին ոչ ուշ, քան կասեցումից մեկ տարի առաջ:

Հոդված 11.

Համաձայնագրում փոփոխությունների կատարումն իրականացվում է Բարձր պայմանավորվող կողմերից մեկի նախաձեռնությամբ՝ երկու Կողմերի փոխադարձ համաձայնության պայմաններում, որոնք ուժի մեջ են մտնում Բարձր պայմանավորվող կողմերի Խորհրդարանների կողմից վավերացումից հետո:

Համաձայնագիրը կատարված է քաղաք Երևանում (ամսաթիվ), երկու օրինակից, հայերեն լեզվով:

 

Проект

СОГЛАШЕНИЕ

О СТРАТЕГИЧЕСКОМ СОТРУДНИЧЕСТВЕ МЕЖДУ

НАГОРНО-КАРАБАХСКОЙ РЕСПУБЛИКОЙ И РЕСПУБЛИКОЙ АРМЕНИЯ

Нагорно-Карабахская Республика и Республика Армения (в дальнейшем – Высокие договаривающиеся стороны),

выражая стремление народов двух стран на мирное существование и укрепление гарантий безопасного и прогнозируемого будущего, обеспечение и защиту основных прав и свобод человека,

выражая озобоченность имеющимися ограничениями прав населения в социально-экономической, культурной, образовательной, коммуникационной областях, в здравоохранении и других гуманитаных сферах вследствие все еще непризнанности Нагорно-Карабахской Республики, и на двухсторонней и многосторонней основах стремясь к созданию условий для полноценной реализации этих прав,

учитывая то, что провозглашение в 1991 г. и процесс формирования Нагорно-Карабахской Республики с 2-го сентября 1991 г. до 6-го января 1992 г. полностью соответствуют международному праву и действовавшему в тот период советскому законодательству,

закрепляя становление Нагорно-Карабахской Республики как де-факто государства, и имея целью совместными усилиями в результате переговорного процесса добиться международной де-юре признанности Нагорно-Карабахской Республики и обеспечения других международных гарантий для безопасного развития народа,

учитывая заключение Национального Собрания Нагорно-Карабахской Республики от 18 апреля 2008 г. и заявление Национального Собрания Республики Армения от 29 апреля 2008 г., а также принятое еще 8 июля 1992 г. решение Верховного Совета Республики Армения “О создавшейся ситуации в Нагорно-Карабахской Республике”,

оставаясь верными объязательствам Высоких договаривающихся сторон, взятых на основании вступившего в силу 12 мая 1994 г. трехстороннего соглашения о прекращении огня,

руководствуясь Уставом ООН, Всеобщей декларацией прав человека, а также Международным пактом о гражданских и политических правах, положениями Хельсинского Заключительного акта Совещания по безопасности и сотрудничеству в Европе,

стремясь мирными переговорами и без применения силы или угрозы ее применения к всеобъемлющему урегулированию конфликта между Нагорно-Карабахской Республикой и Азербайджанской Республикой,

руководствуясь стремлением к обеспечению региональной стабильности, безопасности и сотрудничества,

придавая важное значение согласованному и систематизированному взаимодействию на международной арене и сотрудничеству с третьими сторонами и международными организациями в сфере безопасности и человеческого измерения,

чувствуя ответственность за сохранение и углубление двухсторонних отношений во всех сферах, представляющих взаимный интерес,

будучи уверенными, что двухстороннее стратегическое сотрудничество является необходимым условием для будущего эффективного развития двух стран,

договариваются о нижеследующем:

Статья 1

Сотрудничество двух государств основывается на принципах равноправия, взаимного уважения и партнерства.

Высокие договаривающиеся стороны, исходя из своей приверженности демократии и верховенству закона, будут сотрудничать в вопросах постоянного улучшения механизмов реализации становления демократических обществ, гарантирования достоинства человека, его прав и свобод.

Высокие договаривающиеся стороны будут соблюдать приверженность региональному миру, безопасности и стабильности, а также сотрудничеству на основе равноправия государств, соблюдения и уважения основных прав человека.

Статья 2

На основе имеющихся двухсторонних договоров и заключения новых договоров Высокие договаривающиеся стороны будут укреплять и углублять свои естественные отношения и сотрудничество в политической, правовой, оборонной, экономической, культурной, гуманитарной, информационной и других сферах, представляющих взаимный интерес.

Статья 3

Высокие договаривающиеся стороны на основе двухсторонних и многосторонних договоров создадут необходимые условия для преодоления ограничений на пути реализации социально-экономических, культурно-образовательных и других прав населения Нагорно-Карабахской Республики.

Статья 4

Высокие договаривающиеся стороны будут совместно предпринимать необходимые меры для осуществления адекватных действий и нейтрализации угроз в случае любой непосредственной угрозе населению Нагорно-Карабахской Республики, для сохранения стабильного мира в регионе.

Полномочные органы двух стран будут по необходимости заключать соответствующие соглашения для обеспечения реализации объязательств, предусмотренных настоящей статьей.

Статья 5

Стороны будут воздерживаться от таких односторонних действий, которые могут угрожать суверенитету другой Высокой договаривающейся стороны.

До восстановления Нагорно-Карабахской Республики в качестве полноправной стороны в переговорах по урегулированию конфликта, Республика Армения может представлять интересы Нагорно-Карабахской Республики в переговорном процессе в отношении тех вопросов, по которым будет уполномочена со стороны Нагорно-Карабахской Республики.

При необходимости Республика Армения на международной арене может представлять интересы Нагорно-Карабахской Республики в отношении тех вопросов, по которым будет уполномочена со стороны Нагорно-Карабахской Республики.

Статья 6

Высокие договаривающиеся стороны будут способствовать расширению своих Парламентских связей и дальнейшей активизации дейтельности двухсторонней парламентской комиссии.

Статья 7

Для координации деятельности, направленной на выполнение положений настоящего соглашения и разрешения возможных споров, Высокие договаривающиеся стороны будут при необходимости создавать совместные парламентские органы и согласительные комиссии, состоящие из представителей полномочных ведомств двух государств.

Статья 8

Настоящее соглашение не затрагивает права и объязанности Высоких договаривающихся сторон по договорам и соглашениям заключенным ими с другими странами, а также не направлено против третьих государств.

Статья 9

Настоящее соглашение подлежит ратификации Парламентами двух стран и вступает в силу с момента обмена ратификационными грамотами, который произойдет в городе Степанакерт.

Статья 10

Настоящее соглашение является бессрочным и действует до момента, пока одна из Высоких договаривающихся сторон не заявит о своем намерении приостановить действие соглашения, уведомив другую Высокую договаривающуюся сторону в письменном виде не позже, чем за год до приостановления.

Статья 11

Изменения в соглашении могут осуществляться по инициативе одной из Высоких договаривающихся сторон и при взаимном согласии обеих Сторон, и вступают в силу после ратификации Парламентами Высоких договаривающихся сторон.

Выполнено в городе Ереван (дата), в двух экземплярах, на армянском языке.

Գառնիկ Իսագուլյանի ֆեյսբուքյան էջից