Էրդողանը վախեցավ 102-րդ ռազմաբազայում Ռուսաստանի և Հայաստանի համատեղ զորավարժություններից
Մենք կրկին ստիպված ենք խոսել Թուրքիայի և մեր տարածաշրջանում թուրքերի վտանգավոր քաղաքականության մասին: Այնուամենայնիվ, միանգամայն պարզ է, որ ոչ միայն Հայաստանն ու հայերն են անհանգստանում տարբեր աշխարհագրական տարածաշրջաններում Թուրքիայի «տեղաշարժերից»: Ի՞նչ պատճառ է հիմա ծագել, մեր կարծիքով՝ Հայաստանի քաղաքացիներն արդեն գիտեն: Թուրքական զորքերը մտան Նախիջևանի մարզ: Թուրքերը, կովկասյան թաթարների հետ միասին, զորավարժություններ կանցկացնեն Հայաստանի սահմանների վրա`ինչպես Թուրքիայի տարածքից, այնպես էլ Նախիջևանի մարզի տարածքից: Սա ոչ միայն լուրջ է. մենք կարծում ենք, որ այն միշտ էլ եղել է ծայրաստիճան լուրջ, ներառյալ նախորդ բոլոր տարիներին, երբ Թուրքիան և «Ապշերոնյան խանությունը» զենքեր էին ճոճում մեր սահմաններին: Բայց ահա քեզ «դժբախտություն» (թուրքերի համար)`2020 թ., նույն օրերին, երբ թուրքերը և կովկասյան թաթարները սկսեցին իրենց զորավարժությունները, նրանց «պատասխանեցին» փաստորեն, ոչ միայն հայերը, այլև… ռուսները: Հուլիսի 27-ին, այսինքն, երբ թուրքերը մտել են Նախիջևանի մարզ, ՌԴ Հարավային ռազմական օկրուգի (ՅուՎՕ) մամուլի ծառայությունը հաղորդել է, որ Ռուսաստանի զինված ուժերի ՅուՎՕ ավելի քան 5 հազար զինծառայողներ երկկողմանի գումարտակային մարտավարական վարժանքներ են սկսել միաժամանակ Հյուսիսային Կովկասի և Անդրկովկասի 5 տարածաշրջանների տարածքում:
«Կովկաս-2020» լայնածավալ զորավարժություններին նախապատրաստելու վարժանքները տեղի են ունենում Դաղստանում, Հյուսիսային Օսիայում, Չեչնիայում, ինչպես նաև Աբխազիայում և Հարավային Օսիայում գտնվող ՌԴ ՅուՎՕ ռազմական հենակետերում: «Մոտոհրաձգային, տանկային և հրետանային զորամասերի գումարտակային մարտավարական խմբերը երթեր են իրականացրել համակցված հիմունքներով դեպի պոլիգոններ, որտեղ նրանք իրականացնելու են ուսումնական առաջադրանքներ մարտական կրակոցներով հանդերձ: Օժանդակային կրակը և տակտիկական օդադեսանտային մարտական խմբերի անձնակազմի օպերատիվ տեղափոխումը իրականացվում են օկրուգի ՌՕՈՒ և ՀՕՊ միավորման ինքնաթիռների և ուղղաթիռների կողմից»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: Մարտական կրակի փուլերում ներգրավվելու են հրետանային դիվիզիոններ և համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգերի մարտկոցներ՝ «Տորնադո», «Գրադ», «Մստա-Ս», «Գվոզդիկա», «Ակացիա» ինքնագնաց հրետանային կայանքներ: Հետախուզական կրակի համալիրների կազմում ներառված են T-72B3, T-90 տանկեր և BMP-3 հետևակային մարտական մեքենաներ: «Գումարտակային մարտավարական վարժանքները, ինչպես նաև մի շարք հատուկ զորավարժություններ հիմք են հանդիսանում «Կովկաս-2202» ռազմավարական հրամանատարաշտաբային զորավարժություններին նախապատրաստվելու համար»,- ասաց ՅուՎՕ-ի հրամանատար բանակի գեներալ Ալեքսանդր Դվորնիկովը:
ՅուՎՕ-ի շտաբի այս հաղորդագրությունների կապակցությամբ մենք հիշեցնում ենք Հայաստանի քաղաքացիներին, որ հուլիսի 21-ին Ռուսաստանում ավարտվել է զորքերի մարտունակության հանկարծակի ստուգումը, որը հայտարարվել է հուլիսի 17-ին՝ ՌԴ նախագահի, Ռուսաստանի զինված ուժերի Գերագույն գլխավոր հրամանատար Վլադիմիր Պուտինի հրամանով: Ստուգվող զորքերը և ուժերը մասնակցել են տարբեր մակարդակի ավելի քան 50 վարժանքների 35 պոլիգոններում և տեղանքային հատվածներում, Սև և Կասպից ծովերի ջրատարածքներում գտնվող 17 ծովային պոլիգոններում: Ընդհանուր առմամբ, մարտական պատրաստության անակնկալ ստուգման մեջ ներգրավվել են մոտ 150 հազար զինծառայող, ավելի քան 400 ինքնաթիռ, սպառազինությունների ավելի քան 26 հազար միավոր, ռազմական և հատուկ տեխնիկա, ավելի քան 100 ռազմանավեր և օժանդակ նավեր:
Դոնի Ռոստովից տարածած ուղերձում չկա մեկ նրբերանգ. այն, որ ռուսական զորավարժությունները ընդգրկում են ոչ միայն Աբխազիայում և Հարավային Օսիայում տեղակայված ռուսական ռազմաբազաները, այլ ևաև Հայաստանում տեղակայված 102-րդ ռուսական ռազմաբազա: Եվ հայկական բանակը նույնպես մասնակցում է զորավարժություններին 102-րդ ռազմաբազայում: Այսպիսով, մենք կարող ենք ասել, որ Ռուսաստանի զորավարժությունները ծածկեցին գրեթե ամբողջ Կովկասը: Եվ միայն հիմարները չեն հասկանում. սա արվեց հենց ի պատասխան թուրքական էքսպանսիոնիզմի նկատելի աճի և ի պատասխան այն բանի, որ թուրքերը միանշանակորեն պահում են իրենց Նախիջևանի մարզում, ինչպես տանը: Համաձայնենք. Անդրկովկասում Ռուսաստանի բոլոր ռազմակայանների ներգրավումը ներկայիս զորավարժություններին՝ Թուրքիայի համար ուղիղ ակնարկ է, որ Անկարան լկտիորեն է վարվում:
Վստահ ենք, որ Կովկասում հենց ռուսական զորավարժությունների սկզբի (հուլիսի 27-ի) մասին հաղորդումները ստիպեցին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին զանգել Կրեմլ՝ նախագահ Պուտինին: Կրեմլի մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ բացի այլ խնդիրներից, նախագահները մտքեր են փոխանակել Անդրկովկասում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ` հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի սրման համատեքստում: Ռուսաստանի ղեկավարը կարևորել է կանխել ցանկացած գործողությունները, որոնք կխթանեն լարվածության աճը: «Երկու կողմերն էլ հետաքրքրություն են հայտնել հակամարտության իրավիճակը բացառապես խաղաղ ճանապարհով լուծելու միջոցով, բանակցությունների միջոցով: Նրանք պատրաստակամություն են հայտնել համակարգել տարածաշրջանը կայունացնելու ջանքերը: Ղեկավարները նաև նշել են, որ ղարաբաղյան հակամարտության քաղաքական և դիվանագիտական կարգավորումը, միջազգային իրավունքի սկզբունքների հիման վրա, այլընտրանք չունի`ի շահ Հայաստանի և Ադրբեջանի ժողովուրդների»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: Սա դիվանագիտական հռետորաբանության ընդհանուր ձևաչափն է`ոչ ավելին: Բայց աշխարհը հասկացավ, որ Անկարան գիտակցեց. Հայաստանն ու Ռուսաստանը, բացասական սցենարի դեպքում, միասին հետ կմղեն թուրքական ագրեսիան:
Սերգեյ Շաքարյանց
