Ամերիկացիները սիրում են ձևանալ «հայերի ընկերներ»

2019-ը շուտով կավարտվի, բայց որքան էլ դա տարօրինակ չէ, մենք նկատում ենք, որ Միացյալ Նահանգների ներսում գործող «մրցակից գրասենյակները» որոշել են ևս մեկ անգամ «խաղալ» Հայկական հարցի հետ: Հակիրճ ներկայացնում ենք ժամանակագրությունը. 1) ԱՄՆ կոնգրեսի ներկայացուցիչների պալատի բանաձևը` Թուրքիայում Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու մասին, և Սենատի մերժումը` վետո դնելը Ամերիկայի խորհրդարանի վերին պալատի կողմից. 2) ԱՄՆ սենատի բանաձևը, և վետո՝ արդեն Սպիտակ տան վարչակազմի կողմից: Այսինքն` անձամբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից։ Վաշինգտոնի արտաքին քաղաքականության այս «տեղում ցատկերը» զարմանալի կլինեին, եթե մենք ազգովին հետևեինք Սպիտակ տան վերաբերմունքին Հայոց ցեղասպանության խնդրի վերաբերյալ միայն 2019 թվականին: Բայց մենք գիտենք, որ ԱՄՆ իշխող վերնախավերը «խաղում են» հայերի և Հայկական հարցի հետ առնվազն սկսած XX դարի 20-ական թվականներից: Ուրեմն ինչո՞ւ մենք պետք է զարմանանք:

Ամերիկյան «The Washington Post» թերթը շատ ազդեցիկ թերթ է, երբեմն կարծում են, որ այն հրապարակում է Սպիտակ տան ներսում գտնվող քաղաքական լաբորատորիայի գաղտնի «մտքերը»: Եվ ահա այդ թերթի լրագրող Ահարոն Բլեյքը տարեվերջին դիմել է Հայկական հարցի խնդրին: Նա շեշտել է, որ Թրամփի վարչակազմի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման խնդիրը դարձել է «հեռացող տարվա ամերիկյան քաղաքականության թերագնահատված հինգ խնդիրներից մեկը»: «Սիրիայում ԱՄՆ քուրդ դաշնակիցների դեմ Թուրքիայի հարձակումներից և Ռուսաստանի հետ ավելի ու ավելի «քիպ խաղերից» հետո, Կոնգրեսն առաջին անգամ հավաքեց իր կամքը բռունցքի մեջ և հայտարարեց, որ հարյուր տարի առաջ հայերի դեմ Թուրքիայի գործողությունները ցեղասպանություն էին: Դա արվել է տասնամյակների և տասնամյակների մերժումներից հետո»,- գրում է Բլեյքը: Սպիտակ տունը բազմիցս հետաձգել է Կոնգրեսում ճանաչման գործընթացը, ըստ երևույթին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ հարաբերությունները չփչացնելու Թրամփի ցանկության պատճառով: «Այժմ վարչակազմը հայտարարել է, որ Սենատի հռչակագիրը չի արտացոլում նրա դիրքորոշումը»,- նշում է լրագրողը և ավելացնում, որ Թրամփը առաջին անգամ չէ, որ գործում է այս ձևով, և նրան նախորդողը՝ Բարաք Օբաման, նույնպես չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը…

Մենք չենք պարզի, թե ով է այժմ Սպիտակ տանից «պատվիրել» «The Washington Post» թերթին՝ հրապարակել այդ հոդվածը․ հայտնի է միայն, որ ԱՄՆ-ում Թրամփին իմպիչմենտ հայտարարելու արշավ է նախաձեռնվել: Եվ Բլեյքի այս «հայկական խճանկարը» նույնպես կներգրավվի իմպիչմենտի գործի մեջ, եթե այն իսկապես պատահի: Նշենք, որ այն ասեկոսեները, թե ամերիկացիները լքել են «Ինջիրլիկ» ավիաբազան, կամ թե «թուրքերը վտարել են ամերիկացիներին» Ինջիրլիկից, արդեն հերքվել են: ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությունը (Պենտագոն) պայմանագիր է կնքել մի շարք թուրքական ընկերությունների հետ՝ «Ինջիրլիկ» ավիաբազայում շինարարական աշխատանքներ իրականացնելու համար: «Թուրքիայում ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի ավիաբազայում ռազմատեխնիկական ենթակառուցվածքների ընդհանուր նշանակության տարրերի շինարարության նախագծման և շինարարական աշխատանքների իրականացման համար ութ թուրքական շինարարական ընկերություններին տրվել է ընդհանուր առմամբ 95 միլիոն ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր: Աշխատանքները կավարտվեն մինչև 2024 թվականի դեկտեմբերի 31-ը»,- ասված է Պենտագոնի պաշտոնական հաղորդագրության մեջ: Հիշեցնենք, որ «Ինջիրլիկ» ավիաբազայում ներկայումս տեղակայված է ԱՄՆ  ՌՕՈՒ 39-րդ ռազմաօդային թևը: Եվ ոչ ոք չի պատրաստվում որևէ տեղ «վազել»՝ առնվազն մինչև 2024 թվականը:

Իրավացի է թուրք պրոֆեսոր, «Էդիթեպե» համալսարանի դասախոս, դոկտոր Մեսութ Հաքի Ջաշինը, ով դեկտեմբերի 24-ին թուրքական «Milliyet» թերթին հայտարարել է․ «Թուրքիայից հրաժարվելը անթույլատրելի շքեղություն է ԱՄՆ-ի համար․․․ Թե՛ տարածաշրջանում, թե՛ աշխարհում, Թուրքիան և Միացյալ Նահանգները շատ ռազմավարական հետաքրքրություններ ունեն, հատկապես՝ 2030-2040-ական թվականների հեռանկարում։ Ես հիմա էլ եմ հավատում, որ Թուրքիան և Միացյալ Նահանգները կարևոր ռազմավարական դաշնակիցներ են: Բայց կարծում եմ, որ Պենտագոնը, Կենտրոնական հրամանատարությունը և դեմոկրատները, որոնք ներկայումս փորձում են խանգարել Թրամփին հաղթել նախագահական ընտրություններում Թուրքիայի միջոցով, դավադրություն են պատրաստում մեր երկրի դեմ: Նրանք ցանկանում են, որ Թուրքիան մերձենա Ռուսաստանի հետ և հեռանա ՆԱՏՕ-ի դաշինքից»: Ահա և վերջ: Հայերը և Հայոց Ցեղասպանության ճանաչումը Ամերիկայում առաջվա պես ոչ մեկի պետք չէ:

Սերգեյ Շաքարյանց