Արևմտամետ Վրաստանը «խելոքանում են մեր աչքերի առաջ», «խելոքանալու» հերթը Հայաստանին է
Հոկտեմբերի 23-ին, Վրաստանի պետական անվտանգության ծառայության (ՊԱԾ) տնօրեն Գրիգոլ Լիլուաշվիլին, «Imedi» հեռուստաընկերության SWOT հաղորդման ընթացքում հանկարծ հայտարարեց, որ «Սիրիայում ընթացող գործընթացները դիտվում են որպես Վրաստանի ազգային անվտանգության համար պոտենցիալ սպառնալիք»: Պարզենք, թե ինչ է քողարկված վրացական իշխանությունների հանկարծակի մտահոգության մեջ: Պատերազմը Սիրիայում շարունակվում է 2012 թվականից ի վեր։ Այս ամբողջ տարիների ընթացքում Վրաստանի մի խումբ քաղաքացիներ պայքարել են ահաբեկիչների կողքին (չեչեն-կիստինները Պանկիսի կիրճից, ամենահայտնի ավազակը՝ ոմն աշ-Շիշանի): Եվ չգիտես ինչու, վրացիները վախեցան միայն հոկտեմբերի 22-ին Սոչիում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի միջև բանակցություններից հետո: Արդյո՞ք դա զարմանալի չէ:
«Իհարկե, Սիրիայի ներկայիս իրադարձությունները յուրաքանչյուր համատեքստում դիտվում են որպես Վրաստանի ազգային անվտանգության պոտենցիալ սպառնալիք, քանի որ ռազմական գործողություններն իրականացվում են մեր սահմանից 1000-1500 կմ հեռավորության վրա: Ըստ այդմ, եթե մենք հարցը դիտարկենք տարածաշրջանային տեսանկյունից, տարածաշրջանում մեծ անկարգությունները ցանկացած դեպքում կարող են ազդել ինչպես երկրի տնտեսական զարգացման, այնպես էլ այլ գործընթացների վրա»,- ասել է Լիլուաշվիլին: Ըստ նրա՝ Թուրքիան Վրաստանի հիմնական տնտեսական գործընկերն է, և եթե նրա դեմ կիրառվեն տնտեսական պատժամիջոցներ, դա վրացական տնտեսության վրա բացասական կանդրադառնա, քանի որ առևտրաշրջանառությունը, վրացական արժույթի փոխարժեքը սերտորեն ինտեգրված են թուրքական տնտեսվարող սուբյեկտների և տարբեր կառույցներին: «Համապատասխանաբար, տնտեսական առումով վերջին զարգացումները մեծ մարտահրավեր են մեզ համար»,- նշել է Լիլուաշվիլին:
Այնուհետև նա նշեց նաև մտահոգության երկրորդ կողմը: Ինչ վերաբերում է անվտանգությանը, ապա մեծանում է ռիսկը, որ Սիրիայում գերության մեջ գտնվող զինյալները կրկին կհայտնվեն «Իսլամական պետության» շարքերում,- հայտարարել է Վրաստանի ՊԱԾ տնօրենը: «Նկատի ունեմ ոչ միայն այնտեղ գտնվող քաղաքացիներին, այլև այն փաստը, որ նրանք կարող են կրկին հայտնվել Վրաստանում և կարող է սկսվել այսպես կոչված հավաքագրման գործընթաց, որն առավել վտանգավոր է: Մենք շատ ուշադիր հետևում ենք դրան: Սպառնալիքները կարող են առաջանալ նաև մեր երկիրը որպես տարանցիկ օգտագործելու առումով… Մենք հնարավորինս վերահսկում ենք այդ ուղղությունը»,- հայտարարել է Լիլուաշվիլին: Ըստ նրա՝ խնդիրը խորանում է նրանով, որ պոտենցիալ զինյալները իրենց ձեռքում կարող են ունենալ ԵՄ երկրների անձնագրեր. «Այս երկրների հետ մենք ունենք շատ ազատական քաղաքականություն`առանց վիզայի հաղորդակցություն: Համապատասխանաբար, մենք պետք է հսկայական աշխատանք կատարենք՝ հսկայական հոսքում ահաբեկիչներին բացահայտելու համար… Այն փաստը, որ մարդը գրպանում ունի ԵՄ անձնագիր, մեզ համար հանգստության առիթ չէ: Մենք, միևնույն է, փորձում ենք բացահայտել անցանկալի անձանց, որոնք կարող են վնաս հասցնել ոչ միայն Վրաստանի, այլև աշխարհի անվտանգությանը»:
Տվյալ դեպքում պարզ չէ, թե ինչո՞ւ են Վրաստանի իշխանությունները անհանգստացել միայն հոկտեմբերի 23-ին, Սոչիում կայացած Պուտին-Էրդողան բանակցություններից հետո և ինչո՞ւ են լռել 2012-18 թվականներին՝ առանց հաշվի առնելու Արևմուտքի և ահաբեկիչների «խաչակրաց արշավանքը» Սիրիայի դեմ: Այնուամենայնիվ, Գ. Լիլուաշվիլու կողմից հրապարակավ հնչեցված մտավախություններն ուսանելի են նաև Հայաստանի համար: Արևմտամետ Վրաստանն իրեն պաշտպանված չի զգում ոչ Թուրքիայի, ոչ ԱՄՆ-ի կողմից: Այսինքն՝ Թբիլիսիում «հանկարծ» հասկացան, որ Վրաստանի մերձավոր դաշնակիցները Սիրիայում ռազմական և աշխարհաքաղաքական պարտություններ են կրել: Եվ որ արդեն վաղը ստիպված կլինեն գործ ունենալ այն պետությունների հետ, որոնք փրկեցին Սիրիան: Իսկ դա Ռուսաստանն ու Իրանն են:
Հայաստանի համար ուսանելի երկրորդ կետն այն է, որ Լիլուաշվիլին ընդունում է, որ ԵՄ-ի հետ առանց վիզայի ռեժիմը ազգային անվտանգության սպառնալիքների մի մասն է: Իսկապես, Սիրիայում կռվել են շատ ահաբեկիչներ ԵՄ անդամ երկրներից, և ոչ միայն ԵՄ-ից: Հիշենք այն դեպքերը, երբ Հնդկաստանի երկու քաղաքացի փորձել են Հայաստան թափանցել Թուրքիայից, մի դեպքում` հենց Վրաստանի տարածքով: Հիշեցնենք, որ երկու հնդկացիները սուննի մահմեդականներ էին, և հետախուզվում էին Հնդկաստանի իշխանությունների կողմից ահաբեկչության մեղադրանքով:
Հիշեցնենք նաև, որ այժմ Հայաստանի իշխանությունները նույնպես «պայքարում են» ԵՄ հետ տխրահռչակ «առանց վիզայի ռեժիմի» համար: Հույս ունենանք, որ արևմտամետ Վրաստանի ՊԱԾ տնօրեն Գ. Լիլուաշվիլու հայտարարությունները մի փոքր կսթափեցնեն նաև Հայաստանի իշխանություններին:
Սերգեյ Շաքարյանց
