Իրանը հերքել է Պենտագոնի հերթական ապատեղեկատվությունը

Հուլիսի 11-ին Պենտագոնը (ամերիկյան պաշտպանության նախարարություն) հայտարարություն է տարածել այն մասին, որ իբր հինգ իրանական սրընթաց մոտորանավակ փորձել են գրավել բրիտանական նավթային լցանավը Պարսից ծոցում, սակայն չի հաջողվել, քանի որ միջամտել է Մեծ Բրիտանիայի թագավորական նավատորմի («HMS Montrose») ֆրեգատը: Դրանից հետո իբր իրանցի նավաստիները նահանջել են իրենց ափեր: Արևմուտքում և Իսրայելում գրեթե բոլոր ԶԼՄ-ները տարածել են Պենտագոնի այս հայտարարությունը: Ճիշտ է, Անգլիայում ԶԼՄ-ները ինչ-ինչ պատճառներով գրել են, որ եղել է երեք իրանական մոտորանավակ, այլ ոչ թե հինգ։ Սա, թերևս, Մեծ Բրիտանիայի ԱԳՆ և ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի միջև վերջերս տեղի ունեցած սկանդալի կողմնակի ազդեցությունն է, և այժմ բրիտանացիները պատրաստ են ԱՄՆ իշխանություններին համարժեք պատասխանել։

Հակիրճ՝ Վաշինգտոնի և Լոնդոնի միջև սկանդալի մասին, պարզելու համար, որ Արևմուտքում ամեն ինչ անկայուն է և չկա լիարժեք համաձայնություն Արևմուտքի երկրների միջև: ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը խրախուսում է Վաշինգտոնում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Քիմ Դերոքի հասցեին արված քննադատությունը, որը, ինչպես պարզվեց դիվանագիտական ​​նամակագրության արտահոսքից, անբարենպաստ էր արտահայտվում ամերիկյան վարչակազմի մասին: Հուլիսի 9-ին Թրամփը նրան «խելագար», «շատ բթամիտ» և «ինքնահավան հիմար» անվանեց ու քննադատեց Թերեզա Մեյի բրիտանական կառավարությանը Brexit պատրաստելու համար: Լոնդոնը, որը շարունակում է աջակցել Թրամփի կառավարությանը «դիվանագիտորեն անփույթ»  և «ոչ ադեկվատ» անվանած իր դեսպանին, դեռևս չի կարողանում լուծել տարաձայնությունը: Սկանդալը սկսվեց այն բանից հետո, երբ հուլիսի 7-ին բրիտանական «The Daily Mail» թերթը հրապարակեց հատվածներ դեսպան Քիմ Դերոքի՝ բրիտանական կառավարությանը տված գաղտնի հաղորդագրություններից: Դրանց մեջ դեսպանը Թրամփին անվանել է «անհուսալի» և «անձեռնհաս», ինչպես նաև քննադատել է նրա տնտեսական քաղաքականությունը և նրա վարչակազմի աշխատանքը: Թրամփի կարիերայի ավարտը կարող է «ամոթալի» լինել, կարծում է դեսպանը, բայց նշում է. «Թրամփը գրեթե ամբողջ կյանքում սկանդալների մեջ է եղել: Թվում է, թե նա անպարտելի է»:

Այսպես, թե այնպես, նույնիսկ այն հարցում՝ հինգ, թե երեք իրանական մոտորանավակ էր Պարսից ծոցում անգլիական լցանավը գրավելու փորձ արել, ԱՄՆ և Անգլիայի միջև կան տարաձայնություններ:

Անգլո-սաքսերի «խաղը» ձախողվեց հուլիսի 11-ին, Վաշինգտոնի հայտարարությունից մի քանի ժամ անց: Պարսից ծոցի հինգերորդ ռազմածովային գոտին վերահսկող Իրանի ԻՀՊԿ ռազմածովային ուժերի հասարակայնության հետ կապերի բաժինը դատապարտել է ԱՄՆ Պենտագոնի հայտարարություններն այն մասին, որ իրանական ուժերը իբր փորձել են գրավել բրիտանական նավթային լցանավը Հորմուզի նեղուցում:

Ի դեպ,  ԻՀՊԿ ռազմածովային ուժերի հասարակայնության հետ կապերի բաժնի հայտարարության մեջ նշվում է նույնիսկ այլ ջրային տարածք. Պարսից ծոցի և Հորմուզի նեղուցի միջև տարբերությունը շատ մեծ է: ԻՀՊԿ հայտարարության մեջ նշվում է․ «Պարսից ծոցում ԻՀՊԿ ուժերի կողմից ռազմածովային պարեկությունը շարունակվում է կանոնավոր ընթացակարգերի և առաքելությունների համաձայն, և ԻՀՊԿ ուժերը ճշգրտությամբ իրականացնում են իրենց հանձնարարված գործառույթները: Վերջին 24 ժամվա ընթացքում որևէ օտարերկրյա նավերի, այդ թվում `անգլիականների հետ փոխգործակցություն չի եղել»: ԻՀՊԿ-ը նաև ընդգծում է, որ «եթե իջեցվի օտարերկրյա նավերի ձերբակալման հրաման, Պարսից ծոցում 5-րդ ծովային գոտին վերահսկող ԻՀՊԿ ռազմածովային ուժերը կկարողանան կատարել իրենց առաքելությունը իրենց աշխարհագրական տարածքում, առանց հապաղելու, վճռականորեն և արագ»:

Համեմատենք ԱՄՆ Պենտագոնի հայտարարությունը Իրանի ԻՀՊԿ ռազմածովային ուժերի հասարակայնության հետ կապերի դեպարտամենտի հայտարարության հետ: Մենք տեսնում ենք, որ մեկ այլ տարաձայնություն է ավելացել. ամերիկացիները խոսում էին Պարսից ծոցի մասին, իսկ իրանցիները՝ Հորմուզի նեղուցի մասին: Սա «նեղ կոկորդ» է, և այստեղ, եթե իրականում ուզեցել ինչ-որ բան գրավել կամ արգելափակել, մեկ տորպեդավոր մոտորանավակն էլ է բավարար, որտեղ հրթիռներն ու տորպեդոները մարտական վիճակի կբերվեն: Եվ ոչ մի «HMS Montrose» ֆրեգատ չի օգնի, եթե իրանական ծովային սահմանապահները համապատասխան հրաման ունենան:

Հարց է առաջանում. ինչո՞ւ է Պենտագոնը հերթական անգամ «խեղաթյուրում գույները» Իրանի շուրջ: Իրավիճակը տարածաշրջանում առանց այդ կեղծ տեղեկությունների էլ շարունակում է լարված մնալ:

Սերգեյ Շաքարյանց