Թուրքերը փորձել են առաջ ընկնել Իդլիբում և փախչում են Հասսեկեից

Մենք հատուկ ենք հետազոտել փետրվարի 19-ին և 20-ին Հյուսիսային Սիրիայում տիրող իրավիճակը՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչ է սկսվելու այն բանից հետո, երբ Թուրքիան հայտարարել է Իդլիբ նահանգի վերաբերյալ Ռուսաստանի հետ բանակցությունների ձախողման մասին և խնդրել է նոր հանդիպում անցկացնել նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Եվ մենք որոշել ենք լուրջ ուշադրություն չդարձնել Սիրիայի և նախագահ Բաշար ալ-Ասադի դեմ Անկարայի կողմից հնչեցրած հերթական սպառնալիքների վրա: Էրդողանը պարբերաբար բարձրաձայնում էր նման սպառնալիքների մասին՝ սկսած 2012 թվականից: Անցած 8 տարիները ոչ մի հաջողություն չեն բերել Թուրքիային, բացառությամբ այն բանի, որ մի ժամանակ թուրքական զորքերը, ահաբեկիչների հետ միասին, փաստացի կարողացել են օկուպացնել նույնիսկ Արևելյան Հալեպը: Բայց փետրվարի 20-ին Սիրիայում պատերազմող կողմերի հաշտեցման ռուսական կենտրոնը հայտարարություն է տարածել, որում մեղադրում է Թուրքիային՝ Իլիբում գրոհայիներին բազմիցս աջակցելու և զինելու մեջ. «2020 թվականի փետրվարի 20-ին ահաբեկչական խմբավորումներն իրականացրել են մի քանի զանգվածային հարձակումներ՝ օգտագործելով մեծ թվով զրահատեխնիկա Սիրիայի արաբական բանակի ստորաբաժանումների դեմ՝ Կմինաս-Նաիրաբ ուղղությամբ: Գրոհայիների գործողություններին աջակցել են Թուրքիայի զինված ուժերը իրենց հրետանային կրակով, ինչը թույլ է տվել ահաբեկիչներին ճեղքել սիրիական բանակի պաշտպանությունը»:

Հայտարարության մեջ նաև ասվում է, որ հատուկ հաղորդակցման ալիքի միջոցով թուրքական կողմին տեղեկացվել է, որ ռուսական օբյեկտիվ հսկողության միջոցներով բացահայտվել է Սիրիական բանակի ստորաբաժանումների վրա թուրքական դիրքերից հրետանային կրակի արձակման փաստը: Արդյունքում վիրավորվել են սիրիական բանակի 4 զինծառայող: Այս տեղեկատվությունը թուրքական կողմին հասցնելուց հետո նրանց հրետանային կրակը դադարեցվել է: Ռուսական կողմը հաստատել է, որ խմբավորումների մուտքը Սիրիայի տարածքի խորքը կանխելու համար սիրիական հրամանատարության խնդրանքով Ռուսաստանի ՌՏՈՒ Սու-24 ինքնաթիռները հարվածներ են հասցրել զինված ահաբեկչական խմբավորումների ուղղությամբ, ինչը թույլ է տվել սիրիական զորքերին հաջողությամբ հետ մղել բոլոր գրոհները: Ռուսական կենտրոնի հայտարարության համաձայն ՝ ՍԱԲ-ին հաջողվել է ոչնչացնել 1 տանկ, 6 հետևակային մարտական ​​մեքենա և 5 պիկապ՝ խոշոր տրամաչափի զենքերով: Ռուսաստանը կոչ է արել թուրքական կողմին դադարեցնել սատարել ահաբեկիչների գործողություններին և նրանց զենքի փոխանցումները: Սիրիան նաև հաղորդել է, որ թուրքերը փորձել են խոցել մեկ Սու-24 ինքնաթիռը, բայց ռուս օդաչուն հաջողությամբ ինքնաթիռը հանել է կրակի տակից: Երբ թուրքերը փորձել են բարձրացնել իրենց ինքնաթիռները, նրանց օդում արգելափակել են ռուսական Սու -35 ինքնաթիռները …

Մենք հասկանում ենք, որ սա Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև պատերազմ չէ: Եվ այդ պատճառով, հաշվի առնելով փետրվարի 19-ի և 20-ի իրադարձությունները, կրկին հարցնում ենք՝ ի՞նչ է ուզում լսել Էրդողանը Պուտինից: Ի դեպ, գիտակցելով, որ հնարավոր չէ Ռուսաստանի ավիացիայի դեմ պայքարել С-400 ԶՀՀ՝ Թուրքիան փետրվարի 20-ին խնդրել է Միացյալ Նահանգներին իրեն վաճառել «Patriot» ԶՀՀ: Էրդողանի վարած քաղաքականության հերթական «կտրուկ շրջադարձը» «և ձեզ, և մեզ» ոճի մեջ է: Մեր կարծիքով, Թուրքիան համարձակվել է գրոհել միայն այն  բանից հետո, երբ փետրվարի 19-ին Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը արտահայտել է չարագույժ (թուրքերի համար) խոսքերը. «Մենք բացարձակապես դադարել ենք բավարարված լինել այն բանից հետո, երբ Իդլիբի տարածքից սիրիական զինված ուժերի և ռուսական ռազմական օբյեկտների նկատմամբ գրոհայիների և ահաբեկչական խմբավորումների կողմից սկսվել են հարձակողական գործողություններ: Հենց այստեղ էլ ավարտվել է մեր գոհունակությունը»: Եվ այս խոսքերից հետո տեղի է ունեցել հետևյալը. «North Press» գործակալությունը Twitter-ի իր էջում փետրվարի 19-ին հաղորդել է, որ թուրքերը հապճեպ նահանջել են Հասեքեի նահանգի Թել Թամար գյուղից, Շաբլիա, Ալ-Մանաժիր և Էս Սաուդա գյուղերից՝ Սիրիայի հյուսիսում և այլն, այսինքն՝ այն ամբողջ գոտուց, որտեղ թուրքերն անցյալ տարի իրականացրել են «Խաղաղության աղբյուր» գործուղությունը: «North Press»-ը շեշտում է, որ Թուրքիան հեռանալուց առաջ այրում է իր բոլոր դիրքերը: Բայց ինչպե՞ս եղավ, որ Հասեկե նահանգում թուրքերը «հասկացել են Պեսկովի ակնարկը», իսկ Իդլիբ նահանգում՝ ոչ: Սա իսկական ռազմաքաղաքական առեղծված է: Բայց, մեր կարծիքով, աշխարհը որոշել է չփորձել լուծել այս հանելուկը՝ այն թողնելով Իդլիբում ռազմական գործողություններին մասնակցող երկրներին: Հիմա քիչ թե շատ հեռավոր ապագայի համար կանխատեսելը անշնորհակալ գործ է: Արդեն հայտարարվել է, որ շուտով տեղի կունենա Ռուսաստանի, Իրանի և Թուրքիայի միջև բանակցությունների նոր փուլ: Մոսկվայի և Թեհրանի նպատակը պարզ է. անորոշությունը մնացել է միայն Սիրիայի և այս երկրի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ Անկարայի վերաբերմունքի հարցում: Իսկ փետրվարի 21-ին Էրդողանը Պուտինից ստացել էր ևս խոր իմաստ կրող մեկ ակնարկ. Ռուսաստանի նախագահը հրաժարվել է գալ Թուրքիա՝ Իդլիբի հարցով եռակողմ բանակցությունների նոր փուլի մասնակցելու համար…

Սերգեյ Շաքարյանց