Զեյնալյանը մայիսին կոչ էր անում Հայաստանին «օրինակ վերցնել Ալբանիայից»՝ այդ մեղսավոր պետությունից

ՀՀ արդարադատության նախարար Արտակ Զեյնալյանը օրերս հրաժարական տվեց: Հրաժարականի պատճառներն անհասկանալի են: Նա դեմ չէր «անցումային արդարադատությանը» և տխրահռչակ վեթինգին, որևէ կերպ չարձագանքեց դատարաններն «արգելափակելուն»:

Ես պարզապես ուզում եմ հիշեցնել Զեյնալյանի դրույթներից մեկի մասին, երբ ոչ հեռավոր անցյալում նրան խնդրում էին մեկնաբանել «անցումային արդարադատությունը»: Մայիսի 21-ին լրագրողներից մեկի հարցին պատասխանելիս Զեյնալյանը բացառեց «անցումային արդարադատության» և վեթինգի միջև ցանկացած կապ: Այնուհետև խորհուրդ տվեց «օրինակ վերցնել Ալբանիայից»: Հիշեցնեմ մայիսի 21-ին նրա արտաբերած խոսքերը։ «Վեթինգի ինստիտուտը Եվրոպական միության, Եվրախորհրդի և եվրոպական կառույցների հանձնարարականներով արդեն գործում է Ալբանիայում: Վեթինգի իրավունքն արդեն ստացել է Եվրախորհրդի Վենետիկի հանձնաժողովի դրական գնահատականը»,- ասել է Զեյնալյանը` հավելելով, որ այս ինստիտուտի ներդրումը օրենսդրական ձևակերպում է ենթադրում:

Զեյնալյանը գործող իշխանության բնորոշ ներկայացուցիչ է: Չեմ  ուզում փնտրել իր հրաժարականի իրական պատճառը: Եթե ​​ցանկանա, ինքը մի օր կխոստովանի: Սակայն պետք է արձանագրեմ, որ նրա հրաժարականը անմիջապես հաջորդեց Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (ՄԻԵԴ) կայացրած միջանկյալ որոշմանը` գեներալ Մանվել Գրիգորյանի հարցի վերաբերյալ: Արտակ Զեյնալյանի վախերն ու զգուշավորությունը նույնպես ինձ չեն հետաքրքրում: Նա ճիշտ է` Հայաստանը պարտվեց ՄԻԵԴ-ում, ուստի որևէ մեկը պետք է պատասխանատվություն կրի: Զեյնալյանը թերևս որոշեց, որ պետք չէ սպասել  մինչև իրեն կկանչեն և կխնդրեն «ինքնակամ» դիմում գրել։

Այժմ անդրադառնամ վեթինգին։ Ի՞նչ է վեթինգը: Անգլերեն բառ է, նշանակում է «վստահելիության ստուգում»: Դրա հետևում, որպես կանոն, մի շարք արևմտյան երկրներում իրականացվել է «վհուկների որս»։ Ըստ էության, այն տոտալիտար ֆաշիզմ է, ոչ ավելին:

Բայց սա «համայնավարության ձախակողմյան» արձագանքն է: Ձախ-ծայրահեղականները նման քայլերով խաղում են առնվազն 1917-18 թվականներից, նույն ճանապարհով են գնում կեղծ անկախ պետությունները։ Ի վերջո, «վստահելիության ստուգումը» գործնականում վերածվում է «լոյալության քննության»: «Պառկեցի՞ր»  կառավարության տակ՝ կաշխատես, ոչ՝ ուրեմն ոչ: Զեյնալյանի պարագայում ես ամենից շատ վրդովված էի, որ հայ հասարակությանը Ալբանիայի օրինակն է բերում՝ ֆաշիստական ​​պետության, որը մասնակից է եղել մարդկության դեմ դաժան հանցագործությունների: Մի երկիր, որտեղ որպես այդպիսին չկա արդարադատություն, քանի որ եթե Ալբանիայում լիներ արդարադատություն, ապա բոլոր այն անձինք, ովքեր մասնակից էին «սև տրանսպլանտոլոգների» հանցավոր շղթային, դատապարտված կլինեին որպես մարդկության դեմ հանցագործություն կատարածները: Ինձ, իհարկե, կարող են չհավատալ: Նման մարդկանց խորհուրդ եմ տալիս գտնել «Որս. Ես և ռազմական հանցագործները» գիրքը, որի հեղինակն է Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալի նախկին դատախազ, շվեյցարուհի Կառլա դել Պոնտեն։

Պարզվում է, որ Հաագայի դատախազությունը UNMIK-ից տեղեկություններ է ստացել այն մասին, որ Կոսովոյում և Մետոհիյայում (երկրամաս Սերբիայի կազմում) առևանգվել են շուրջ 300 սերբ, որոնք հետագայում տեղափոխվել են Ալբանիայի Կուկես և Տրոպոյա շրջաններում գտնվող ճամբարներ: Դա տեղի է ունեցել 1999թ. ամռանը՝ Կոսովո և Մետոհիյա (ԿոսՄետ) ՆԱՏՕ-ի զորքերը մտցնելուց քիչ հետո: Այնուհետև առևանգված ուղղափառ քրիստոնյաների օրգանները վաճառվել են արտասահմանում: Հիշենք այսպես կոչված «սև տրանսպլանտոլոգների» գործը, որը մեծ աղմուկ հանեց դել Պոնտեի գրքից հետո, ցույց տվեց «մատակարարման երթուղին»: Դա կամ Ադրբեջանն է, կամ Թուրքիան, իսկ այնտեղից արդեն՝ Իսրայել… Նախկին Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալը Արևմուտքի ճնշման տակ հանդես է եկել այդ կապակցությամբ հետևյալ հայտարարությամբ. «Տրիբունալը տեղյակ է նախկին դատախազ Կառլա դել Պոնտեի կողմից բերված օրգանների ապօրինի վաճառքի վերաբերյալ լուրջ մեղադրանքների մասին, որոնք ներկայացվել են Իտալիայում իր անունով հրատարակած գրքում: Տրիբունալին երբեք չեն ներկայացվել այդ մեղադրանքների ապացույցները»: Բայց փաստը կայանում է  նաև նրանում, որ տրիբունալը լավ գիտեր դել Պոնտեի հասցեին ուղղված սպառնալիքների մասին: Եվ փաստն այն է, որ Տրիբունալը ոչ մի քայլ չի ձեռնարկել առնվազն նշված գիրքում նախկին դատախազի կողմից նկարագրված տեղեկությունները ստուգելու համար:

Զեյնալյանը մեզ, իր հայրենակիցներին բերեց մի երկրի օրինակ, որը «սև տրանսպլանտոլոգների» հանցավոր սինդիկատի շղթայի կարևոր մասն է: Նման երկրներից որևէ բան ընդօրինակելը, նույնիսկ  դրականը, անթույլատրելի է: Մարդկային օրգանների առևտուրը աշխարհի ամենամեղսավոր բիզնեսն է: Սակայն Ալբանիայի «արդարադատությունը» լռում է, ինչպես լռում է «սև տրանսպլանտոլոգների» քրեական շղթայի օղակներ հանդիսացող մյուս երկրների «արդարադատությունը»։ Համոզված եմ, որ այդպիսի «ալբանական արդարադատություն», վեթինգով կամ առանց դրա, Հայաստանի Հանրապետությանը պետք չէ:

Սերգեյ Շաքարյանց